«Naša Niva» paviedamlała ab stvareńni masonskaj Vialikaj łožy Biełarusi (VŁB). Jaje padtrymali Vialikija łožy Polščy, Ukrainy i Litvy. A voś vialiki majstr VŁ Rasii Andrej Bahdanaŭ u kamientary «NN» zajaviŭ, što stvareńnie VŁB adbyłosia z parušeńniem praviłaŭ, tamu nie moža ličycca zakonnym.
A jak nazyvajucca biełaruskija masonskija łožy, jakija isnujuć u Biełarusi? Pakolki da niadaŭniaha času nie isnavała Vialikaj łožy Biełarusi, to ajčynnyja łožy byli prymacavanyja da Vialikich łožaŭ inšych, pamiežnych krain.
Tak u Polščy pad №8 zarehistravanaja łoža «Ivan Łuckievič», zamacavanaja jana ŭ Varšavie.
Va ŭkrainskich śpisach prysutničaje łoža «Branisłaŭ Taraškievič», jana idzie pad numaram 15. Zarehistravanaja ŭ 2016 hodzie. Jość navat staronka «Vialebnaja łoža «Branisłaŭ Taraškievič» u sacyjalnaj sietcy Ukantakcie. Praŭda, jana daŭno nie abnaŭlajecca.
U Litvie pad numaram 7 zarehistravanaja łoža «Skaryna». Mienavita hetyja try łožy i lahli ŭ asnovu Vialikaj łožy Biełarusi.
Jość dźvie biełaruskija łožy i ŭ rejeiestry Vialikaj łožy Rasii. Najpierš — heta łoža «Dva arły». Pišacca, što zasnavanaja jana była ŭ 1770 hodzie ŭ Mahilovie. A adnoŭlenaja tolki ŭ 2012 hodzie.
Taksama isnuje łoža «Bieły rycar». Pra jaje napisana, što była zasnavanaja ŭ 2004 hodzie na ŭschodzie Maskvy. Pierapyniła dziejnaść u 2010 hodzie. Adnak u 2015 znoŭ uznaviłasia praca. Na ciapierašni čas pracuje «na ŭschodzie Minska i Maskvy».
Čas ad času zhadvajecca jašče adna prarasijskaja łoža «Alfa i Amieha», adnak u rejestry VŁR jaje čamuści niama.
Varta adznačyć, što taksama isnuje asobnaja łoža «Michał Kleafas Ahinski», jana maje svoj sajt. Cikava, što łoža «Ahinski» vystupiła sa svajoj zajavaj adnosna stvareńnie Vialikaj łožy Biełarusi.
«Vialebnaja Łoža «M. K. Ahinski» nie maje dačynieńnia ni da zajaŭlenaj Vialikaj Łožy Biełarusi, ni da Vialikaj Łožy Rasii. Asnoŭnaj metaj členaŭ vysokašanoŭnaj łožy «M. K. Ahinski» źjaŭlajecca dabračynnaja i kulturna-aśvietnickaja dziejnaść.
Členy vialebnaj łožy «M. K. Ahinski» ŭschvalavanyja i zasmučanyja tym, što masony z zamiežnych masonskich jurysdykcyj kanfliktujuć pamiž saboj i stvarajuć niezdarovy ažyjataž vakoł biełaruskaha masonstva. Vialebnaja Łoža «M. K. Ahinski» źjaŭlajecca prychilnikam kanstruktyŭnych i harmaničnych dziejańniaŭ i krokaŭ, jak taho patrabuje masonskaja tradycyja», — adznačajecca ŭ zajavie.
