Kaciaryna Cichanava, jakuju ŚMI nazyvajuć małodšaj dačkoj prezidenta Uładzimira Pucina, u piatnicu stała kandydatam fizika-matematyčnych navuk. Za prysvajeńnie stupieni rada prahałasavała adnahałosna, nichto z prysutnych na abaronie nie krytykavaŭ pracu, a adziny navukoviec, u jakoha byli pytańni da dysiertacyi, na abaronu patrapić nie zmoh, piša Bi-bi-si.
Abaraniałasia Cichanava ŭ MDU im. Łamanosava, adnym z navukovych kiraŭnikoŭ pracy byŭ rektar univiersiteta Viktar Sadoŭničy. Jon pa sumiaščalnictvie zahadčyk kafiedry matematyčnaha analizu na miechanika-matematyčnym fakultecie MDU.
Instytut miechaniki MDU, dzie prachodziła abarona, - NDI sa składanym prapusknym režymam. Prajści tudy možna tolki pa propusku supracoŭnika abo studenta-praktykanta, abo pa zahadzia zaćvierdžanym śpisie.
Razam z žurnalistami trapić u budynak sprabavaŭ i pažyły mužčyna, jaki pradstaviŭ jak Hivi Harhiładze, prafiesar Instytuta miedyka-bijałahičnych prablem RAN. Jon raspavioŭ, što tema dysiertacyi Cichanavaj - daśledavańnie raboty viestybularnaha aparata ŭ kasmanaŭtaŭ - uvachodzić u śfieru jaho navukovych intaresaŭ. Ale, da ździŭleńnia vučonaha, trapić u budynak biez propusku jon nie zmoh (trapić na abaronu možna, kali dysrada ŭniasie žadajučych u śpiecyjalny śpis).
Harhiładze źviarnuŭ uvahu, što ŭsie publikacyi Cichanavaj zroblenyja ŭ suaŭtarstvie, całkam samastojnych rabot u jaje niama. Akramia taho, jaho biantežyć, što Cichanava matematyk, a daśledavańnie viestybularnaha aparatu patrabuje detalovaha viedańnia budovy mozhu. U vyniku jon apynuŭsia ŭ hety dzień adzinym navukoŭcam, chto zadavaŭ choć niejkija pytańni i krytykavaŭ rabotu Cichanavaj. Praŭda, z prystupak NDI.
Nievialikaja zała, dzie prachodziła abarona, była całkam zabitaja: pasłuchać abaronu Cichanavaj pryjšli kala sta čałaviek, siarod jakich byŭ dziasiatak žurnalistaŭ.
Cichanava ŭvajšła ŭ zału roŭna ŭ čatyry, joj padaryli kvietki. Jana pryjšła ŭ supravadžeńni Sadoŭničaha, nichto ź jaje blizkich svajakoŭ na abaronu nie pryjšoŭ.
Cichanava pradstaŭlała svaju dysiertacyju pa temie «Matematyčnyja zadačy karekcyi aktyŭnaści viestybularnych miechanareceptaraŭ» kala paŭhadziny. Paśla vystupu joj zadali tolki adno ŭdakładniajučaje pytańnie.
Pieršym paśla hetaha słova ŭziaŭ jaje navukovy kiraŭnik rektar Sadoŭničy. Jon upieršyniu raspavioŭ, što Cichanava pa adukacyi nia matematyk i nia fizik, a ŭschodaznaviec. Raniej aficyjnaj infarmacyi ab adukacyi Cichanavaj nie było. Pa słovach Sadoŭničaha, u 2009 hodzie jana skončyła Instytut krain Azii i Afryki MDU i stała śpiecyjalistam pa Japonii.
«Ja nie pačatkoviec u padrychtoŭcy kandydataŭ i daktaroŭ navuk, ale ja chaču adznačyć vyklučnuju pracavitaść i talent dysiertanta. …My atrymlivajem hodnaha śpiecyjalista ŭ vielmi składanaj tematycy, takich navukoŭcaŭ nie tak šmat», - nachvalvaŭ Sadoŭničy.
Druhi navukovy kiraŭnik dysiertacyi Uładzimir Alaksandraŭ adznačyŭ aktualnaść praviedzienaha daśledavańnia: «Z ulikam apošnich zdareńniaŭ ŭ aeraporcie Šaramiećcieva častku viny treba ŭskłaści na navučalnyja centry dla piłotaŭ, dzie adsutničajuć sučasnyja trenažory».
Apanient Uładzimir Sałaŭjoŭ, były kasmanaŭt, adznačyŭ, što praca «cikavaja, patrebnaja, składanaja, dychtoŭnaja». Inšy apanient, Inesa Kazłoŭskaja (hałoŭny navukovy supracoŭnik Instytuta miedyka-bijałahičnych prablem), skazała, što «praca dobra aformlenaja, luboŭna». «Pradumana malunki. Dla žančyn heta važna», — padkreśliła jana.
Cichanava ŭ zaklučnym słovie pahadziłasia z usim skazanym i padziakavała. Jana paćvierdziła, što na dysiertacyju jaje natchniŭ akrabatyčny rok-n-roł. «Dziakuj, što dali mnie mahčymaść zaniacca tym, što i praktyčna, i ramantyčna», - skazała Cichanava.
Za prysvajeńnie navukovaj stupieni kandydata navuk Cichanavaj prahałasavali ŭsie 18 členaŭ rady. Adrazu paśla hałasavańnia Cichanava ŭ supravadžeńnia Sadoŭničaha imkliva pakinuła aŭdytoryju. Pakul jana vychodziła, hrupa maładych ludziej, vonkava nie padobnych da studentaŭ miechmata, arhanizavana vystrailisia la vychadu z aŭdytoryi i adharadzili prachod dla žurnalistaŭ - hetak ža, jak jany zrabili padčas pierapynku na hałasavańnie členaŭ rady pa dysiertacyi.
Pra toje, što Cichanava davodzicca małodšaj dačkoj prezidentu Pucinu, u 2015 hodzie raspaviali ahienctva Rejter i Błumbierh. Niekalki krynic Bi-bi-si taksama paćviardžali hetuju infarmacyju. U pres-relizie ministerstva finansaŭ ZŠA ad 6 krasavika 2018 hoda Cichanava nazvanaja dačkoj rasiejskaha prezydenta. Sam Pucin nikoli nie paćviardžaŭ, ale i nie abviarhaŭ svajactva ź joj.
Toje, što navukovym kiraŭnikom Kaciaryny Cichanavaj byŭ asabista rektar MDU - heta niezvyčajna i vielmi hanarova. Sadoŭničy niačasta vystupaje navukovym kiraŭnikom dysiertacyj, z 2009 hoda dysiertacyja Cichanavaj - čaćviortaja pa liku.
Dysiertacyja Cichanavaj pryśviečana tamu, jak adkarektavać sihnały viestybularnaha aparata, što pastupajuć u mozh i adnavić narmalnaje pačućcio raŭnavahi va ŭmovach niazvykłaj hravitacyi abo ŭ vypadku chvaroby. Jaje raspracoŭka pavinna dapamahčy u pryvatnaści lotčykam i kasmanaŭtam.
Napiaredadni abarony 23 maja hetaha hoda Sadoŭničy ŭ hutarcy z «Kommiersantom» nazvaŭ Cichanavu svajoj aśpirantkaj i pradkazaŭ joj «bliskučuju abaronu» dysiertacyi. Raspracoŭku Cichanavaj jon nazvaŭ anałahičnaj svajoj - trenažoram pa stymulacyi viestybularnaha aparata dla kasmanaŭtaŭ. Ale, pa jaho słovach, kali jaho trenažor byŭ zasnavany na miechaničnaj stymulacyi, to trenažor Cichanavaj - na halvaničnaj. Za svaju pracu Sadoŭničy, pavodle jaho słoŭ, atrymaŭ orden Pracoŭnaha Čyrvonaha Ściaha.
U 2015 hodzie stała viadoma, što kampanija «Inapraktyka», stvoranaja na bazie struktur MDU, pad kiraŭnictvam Cichanavaj raspracoŭvaje kancepcyju prajekta «daliny MDU». Rektar Viktar Sadoŭničy ŭ 2015 hodzie na sustrečy z Pucinym aceńvaŭ košt «daliny» ŭ 110 młrd rub.
«Inapraktyka» pracuje na bazie fondu «Nacyjanalnaje intelektualnaje raźvićcio» i «Centra nacyjanalnaha intelektualnaha reziervu» (strukturnaje padraździaleńnie MDU). Fond byŭ zarehistravany ŭ śniežni 2012 hoda. Z tych časoŭ jon zarablaŭ na dziaržzamovie, atrymaŭšy z 2014 hoda dziaržkantrakty na sumu bolš za miljard rubloŭ na navukovyja raspracoŭki, u asnoŭnym źviazanyja z hieałohijaj. Hałoŭny zakazčyk fondu - «Rasnafta» i jaje «dačka» «Arktyčny navukovy centr».
Kaciaryna Cichanava taksama viadomaja jak spartsmienka, jakaja prafiesijna zajmajecca akrabatyčnym rok-n-rołam. Jana vyjhravała miedali na čempijanatach Rasii, Jeŭropy i śvietu.
Zaraz Cichanava — adna ź vice-prezidentaŭ Suśvietnaj kanfiederacyi rok-n-rołu. Jana taksama ŭznačalvaje mižnarodny kamitet rasijskaj fiederacyi ŭ hetym vidzie sportu.
