Viktar Žybul jak Strach u spektakli «8 pačućciaŭ». Fota Kaciaryny Fiacisavaj.
Proźvišča Viktara Žybula zaviazła mnie ŭ vušach hadoŭ 20 tamu, kali ŭ maje ruki patrapiła jahonaja palindromnaja paema «Rohi hor». Z taho času mianie viaredziła pytańnie, jak i navošta jon hetuju paemu napisaŭ. Narešcie ja navažyŭsia pastavić jamu hetaje pytańnie rubam.
Jak zvyčajna ŭ «Hutarkach ź Janam», na sajcie ja daju tolki karotkija frahmenty vykazvańniaŭ majho surazmoŭnika. Poŭnaja krasa — u aŭdyjofajle.
Roźnica pamiž prazaikam i paetam
«Prazaik, kali pačynaje pisać, jon užo viedaje, pra što jon napiša i što ŭ jaho atrymajecca. A ŭ paeta, usio ž taki, troški inakš. Jon nia viedaje, dzie jaho moža achapić natchnieńnie, i navat kali pačnie pisać vierš, jašče nia budzie viedać, čym hety vierš skončycca».
Cudoŭnaje vynachodnictva
«Paezija — heta vielmi cudoŭny srodak kamunikacyi. Pryčym, z dapamohaj jaje možna kamunikavać nia tolki sa svaimi znajomcami, ale i z tymi ludźmi, jakich ty ŭvohule nia viedaješ, ale jakija pračytajuć tvaje vieršy dzieści ŭ časopisie abo ŭ internecie. I, adpaviedna, kamunikavać ź ludźmi, jakija žyli zadoŭha da ciabie abo buduć žyć paśla ciabie. Tamu ŭ hetym planie paezija — heta, možna skazać, adno z najbolš cudoŭnych vynachodnictvaŭ».
Pra adzin z tvorčych impulsaŭ
«Ja čałaviek, jaki časta piša niešta takoje, čaho jamu nie chapaje ŭ biełaruskaj litaratury abo ŭ farmalnym, abo ŭ stylistyčnym planie».
Spakušany palindromami
«Ja byŭ vielmi začaravany hetaj paetyčnaj formaj. Zaŭsiody mianie ŭražvała, kali radok čytaŭsia i źleva naprava, i sprava naleva, i pry hetym jašče zachoŭvaŭsia niejki sens. Palindrom, na maju dumku, heta toj vypadak, kali mova źjaŭlajecca adnačasova i materyjałam, i instrumentam, i ŭ niejkim sensie suaŭtaram paeta».
«Horad — tam šmat daroh»
«U nas byŭ taki vypadak, kali dvum roznym čałaviekam u hałavu pryjšoŭ toj samy palindrom. Naprykład Sierž Minskievič napisaŭ vierš pad nazvaj «Horad — tam šmat daroh» i vielmi radavaŭsia z hetaj nahody, pakul jamu nie skazali, što dakładna taki samy radok jość u Ryhora Krušyny. I Sierž Minskievič u tvorčych pakutach prydumaŭ novy varyjant svajho radka — «Horad — tut pup daroh», jaki naadvarot čytajecca jak «Horad — pup tut daroh».
Uschvaleńnie litaraturaznaŭcaŭ
«Ja nie liču niejkim minusam toje, što bolšaść vieršaŭ peŭnaha paeta budzie cikavaja tolki litaraturaznaŭcam. Bo litaraturaznaŭcy — heta samyja ŭvažlivyja, addanyja i ŭdziačnyja čytačy. Kali b nie było hetaj lubovi da słova, da litaratury, jany nie rabilisia b litaraturaznaŭcami. Heta napeŭna vielmi kaštoŭnyja ludzi ŭ naš čas, kali čytaje ŭ pryncypie nia tak šmat narodu».
Čym cikavyja biełaruskija paety 1920-ch i 1930-ch
«Najčaściej ja hladžu na spadčynu tych paetaŭ nie praz pryzmu martyralohii. Ja navat mahu pačać daśledavać tvorčaść niejkaha paeta, absalutna ničoha nia viedajučy pra jahony los i jahonuju bijahrafiju. (…)
Skažam, začapiŭ mianie niejak vierš u adnym z vydańniaŭ 20-ch hadoŭ: «Zahubiła zara załataja klučy». Vierš ujaŭlaje ź siabie taki cikavy eksperyment u halinie strofiki, tam šmat što budujecca na paŭtorach roznych fraz, jany tam davoli ŭdała abhulvajucca. Aŭtar vierša — Janka Vałasevič. Ja pra jaho ničoha nia viedaŭ na toj momant i pačaŭ šukać jahonyja inšyja vieršy, pačaŭ šukać niejkija bijahrafičnyja źviestki. (…)
Paezija mižvajennaj Biełarusi maje napeŭna svaju niepaŭtornuju estetyku. Sučasnyja paety tak užo nia pišuć. I kali siońnia niechta zachoča daviedacca bolš pra tuju epochu, pra tyja časy, niejak prasiaknucca toj atmasferaj, to varta ŭziać, pahartać i pačytać knihi tych paetaŭ i piśmieńnikaŭ, bo našyja sučaśniki tady nie žyli i tak dobra pra toj čas nie napišuć».
