Daśledčyki historyi ajčynnaj fantastyki Uładzimir Sadoŭski i Viačasłaŭ Naściecki znajšli pieršaje biełaruskaje navukova-fantastyčnaje apaviadańnie. Heta «Palot u minułaje» Andreja Aleksandroviča, jaki byŭ apublikavany ŭ 5-m numary časopisa «Maładniak» za 1924 hod. Małady aŭtar — a na momant publikacyi Aleksandroviču tolki spoŭniłasia 18 hadoŭ — źviarnuŭsia da papularnaj i zaraz temy padarožžaŭ u časie.
Hieroi «Palotu ŭ minułaje» — Paŭluk, Jazep i Daniła — pracujuć na nienazvanym biełaruskim zavodzie. Pa siužecie da 1 maja jany svaimi siłami majstrujuć samalot. Hetaja padzieja ŭžo samo pa sabie davoli fantastyčnaja, ale hieroi na hetym nie spyniajucca i stvarajuć mašynu času. Hieroi nazyvajuć jaje ŭ honar siabie, składajučy pieršyja litary imionaŭ: «Paŭlujazdan». Adprasiŭšysia ŭ dyrektara zavoda z pracy, trojca sadzicca ŭ mašynu i lacić u minułaje, kab znajści hierojaŭ-revalucyjanieraŭ u biełaruskaj historyi i raskazać pra ich śvietu.
U apoviedzie Aleksandroviča jość usie prykmiety navukovaj fantastyki: aŭtar padrabiazna apisvaje fantastyčnuju mašynu času, tłumačyć jaje pryncyp pracy — davoli naiŭny z punktu hledžańnia navuki, ale, tym nie mienš, jon abapirajecca na adkryćci tych hadoŭ.
Taksama hieroi apaviadańnia padčas svaich padarožžaŭ karystajucca inšymi fantastyčnymi vynachodstvami: naprykład, revalvieram dla suviazi, jakim hieroi vystrelvajuć u budučyniu paviedamleńni dla zavadčan. Taksama apisany śpiecyjalny aparat, z dapamohaj jakoha hieroi nazirajuć z mašyny za padziejami minułaha. Aparat dazvalaje bačyć skroź ścieny i navat čytać dumki.
Raniej ličyłasia, što historyja biełaruskaj navukovaj fantastyki biare pačatak ad apovieści Janki Maŭra «Apovieść budučych dzion» 1932 hoda. U joj aŭtar apisaŭ niedalokuju ŭtapičnuju budučyniu Savieckaj Biełarusi, u jakoj na kałhasnych palach pracujuć aŭtamaty, a sami kałhaśniki žyvuć u pałacach.
Taksama časta ŭspaminajecca niaskončany fantastyčny raman «Vyzvaleńnie sił» Dźmitryja Astapienki, pieršaja častka jakoha była apublikavana ŭ 7 i 8 numarach časopisa «Maładniak» u tym ža 1932 hodzie. U im małady aŭtar raspaviadaje pra vyzvaleńni enierhii z atama, tym samym pradbačačy budučuju atamnuju eru. Na žal, litaraturaznaŭcam nieviadoma, ci byŭ skončany raman. U 1933 hodzie Dźmitryj Astapienka byŭ aryštavany i vysłany ź Biełarusi ŭ Kiemieraŭskuju vobłaść. U 1937 hodzie paŭtorna asudžany na 8 hadoŭ papraŭčych rabot. Dalejšy jaho los dakładna nieviadomy, jak nieviadoma i toje, ci zaviaršyŭ jon svoj raman.





