Malavany dyvan Jazepa Drazdoviča, Hłybokaje. Fota: livingheritage.by
Malavanyja dyvany — vid narodnaha žyvapisu, tradycyi jakoha skłalisia ŭ 1920-ja hady i raźvivalisia da 1960-ch hadoŭ na zachadzie Viciebščyny. Malavanki ŭ hetym rehijonie byli abaviazkovaj detallu viaskovych interjeraŭ.
Malunak na takich dyvanach, jak praviła, maje raślinna-arnamientalnaje akajmleńnie. Abaviazkovy kampanient dyvankovych piejzažaŭ – vodnaja stychija. Na malavankach šmat raślinnaj arnamientyki, vyjaŭ historyka-kulturnych pomnikaŭ Viciebščyny.
Dyvan «Ranica», aŭtar V. Hukava, Pastavy. Fota: livingheritage.by
Dyvan «Vazon z kacianiatami», aŭtar S. Skavyrka, Hłybokaje. Fota: livingheritage.by
Dyvan «Mosar», aŭtar S. Skavyrka, Hłybokaje. Fota: livingheritage.by
Malavanyja dyvany na Viciebščynie pačali adradžać u 1980-ch hadach. Sučasnyja nośbity tradycyi pieradajuć svajo majsterstva na majstar-kłasach, viaduć hurtki pa malavancy, bo ličać svaje ŭmieńni kaštoŭnaściu, jakuju treba pieradać naščadkam.
Razam z malavanymi dyvanami ŭ śpis historyka-kulturnych kaštoŭnaściej uvajšli jašče dva elemienty: abrad vadžeńnia Kusty na druhi dzień Trojcy ŭ ahraharadku Łobča Łuninieckaha rajona Bresckaj vobłaści i vyrab vielikodnych vierbaŭ na Hrodzienščynie.
***
Aproč malavanych dyvanoŭ, u śpis elemientaŭ niemateryjalnaj kulturnaj spadčyny ŭvachodziać jašče 7 narodnych tradycyj Viciebskaj vobłaści. Heta kaladnaje ihryšča «Žanićba Ciareški» (Lepielski rajon), technałohii pryhatavańnia tradycyjnaj stravy «Maślany baran» i vypiečki žytniaha chleba, abrad «Nasić namiotku» (Hłybocki rajon), tradycyja ažurnaha tkactva i maśleničnaja abradavaja hulnia «Pachavańnie dzieda» (Haradocki rajon), tradycyja vyrabu valonak (Mijorski rajon).
Maśleničnaja hulnia «Pachavańnie dzieda» ŭ Haradockim rajonie. Fota: Ihar Maćviejeŭ
