Šyk-madern 3

Tydzień tamu, 15 sakavika, Alaksandr Łukašenka z aficyjnym vizitam naviedaŭ Maskvu.

Usie dziaržaŭnyja biełaruskija ŚMI abmiežavalisia karotkimi, amal što telehrafnymi paviedamleńniami, ab tym, što «A. R. Łukašenka ŭziaŭ udzieł u pasiadžeńni Vyšejšaha Dziaržsavieta Sajuznaj dziaržavy», dy niekatoryja pracytavali ŭryŭki z prezidenckaha intervju telekanału «Russia Today». Uzhadali ŭručany Pucinu orden Družby narodaŭ.

Što datyčyć rasiejskich žurnalistaŭ, to ich reakcyja była zusim nie takoj ścipłaj. Bolšaść ź ich vyraziłasia davoli kateharyčna: kolki možna karmić kredytami Biełaruś?

Usie viedali, što Łukašenka budzie prasić u Pucina hrošaj «na praviadzieńnie madernizacyi». Ahučvałasia suma 2 miljardy dalaraŭ. Adnak, hetych hrošaj biełaruski prezident tak i nie atrymaŭ. Pavodle adnych źviestak, tamu što aficyjny Minsk nie vykonvaŭ umovaŭ raniejšych kredytaŭ, pavodle druhich, tamu što nie było pradstaŭlena detalnaha płana słavutaj madernizacyi.

Ale na pabudovu AES Biełarusi usio ž taki pieradajuć USD 10 miljardaŭ. Dyk čamu ž było nie dać jašče dva, nie takaja ž vialikaja suma, jak bačym?

Tamu što, naprykład, Biełaruś pracivicca pryvatyzacyi biełaruskich pradpryjemstvaŭ, na jakoj nastojvaje Maskva. Treba ŭdakładnić, što hetaja pryvatyzacyja była abiacana rasiejcam samim Łukašenkam. Akramia taho, «madernizacyja», pra jakuju ŭ Biełarusi stali stolki havaryć, vyklikaje šerah roznych dumak.

Sprava ŭ tym, što jašče ŭ sakaviku minułaha hoda ES zapuściła inicyjatyvu pad nazvaj «Jeŭrapiejski dyjałoh ab madernizacyi ź Biełaruśsiu». Łukašenka ž abviaściŭ ab budučym «praryvie krainy ŭ elitny kłub vysokaraźvitych dziaržaŭ» tolki ŭ kastryčniku.

Isnuje mierkavańnie, što biełaruski prezident byŭ vymušany źviarnucca da pytańnia madernizacyi pradpryjemstvaŭ, kab pakazać svaju niezaležnaść i pierachapić inicyjatyvu ŭ jeŭrapiejcaŭ, a madernizacyja budzie pravodzicca ŭ typovym dla biełaruskaha prezidenta styli «zrabi, albo pasadžu». Heta značyć, jaje asnoŭnaj metaj stanoviacca nie realnyja vyniki, a palityčny kapitał ad pracesu jaje parviadzieńnia. «Tur» Alaksandra Łukašenki pa drevaapracoŭčych pradpryjemstvach pakazaŭ, što jak i zaŭsiody, prezident addaje pieravahu nie dyjałoham z kiraŭnikami, a viasiołaj hulni ŭ cara-baciuchnu.

Tolki na madernizacyju pradpryjemstva «Hrodna-Azot» płanujecca vydatkavać kala miljarda dalaraŭ, prykładna stolki ž — pryciahnuć da madernizacyi «Naftana».

Akramia hetaha, na bazie «Biełaruśkalija» zapłanavana pabudova zavoda pa vytvorčaści kambinavanych uhnajeńniaŭ, a ŭ 2014-m — kambinata pa pierapracoŭcy syraviny, jakaja źmiaščaje chłor. Heta nie ŭsio — jašče zapłanavana bolš za 10 bujnych prajektaŭ pa madernizacyi vytvorčaściej u halinie lasnoj i drevaapracoŭčaj pramysłovaści. Uźnikaje pytańnie — ci chopić hrošaj na ŭsie hetyja zadumki? Albo madernizacyja budzie pravodzicca pakazalna dla Jeŭropy (što aŭtamatyčna vyklučaje suviaź dziaržaŭnych płanaŭ z realnaściu)?

Jość jašče niekalki niesuciašalnych faktaŭ ab tak lubaj prezidentu madernizacyi.

Ministr ekanomiki Snapkoŭ paviedamiŭ, što kali finansavańnie madernizacyi biełaruskich pradpryjemstvaŭ budzie ažyćciaŭlacca za košt źviazanych kredytaŭ pad harantyi ŭrada, to suadnosiny zamiežnaha dziaržaŭnaha doŭhu da VUP nabliziacca da parohavaha značeńnia biaśpieki, što, kaniečnie ž, nie moža nie naściarožvać krainu, jakaja tolki-tolki pieražyła finansavy kryzis. Toj ža Snapkoŭ papiaredziŭ, što vypravić niebiaśpiečnuju situacyju možna budzie za košt źnižeńnia zołatavalutnych reziervaŭ albo z dapamohaj devalvacyi. Adnak Łukašenka adreahavaŭ na heta ŭ svaim styli — nazvaŭšy finansavych ekśpiertaŭ idyjotami.

Da taho ž, nie ŭsie pamiatajuć, što miljard dalaraŭ kredytu byŭ pazyčany ŭ kitajcaŭ zusim niadaŭna — pry kancy śniežnia.

Dziela spraviadlivaści treba skazać, što hety kredyt byŭ nieźviazanym i lhotnym, ale ž heta kredyt. Amal 3,5 miljarda Biełaruś pavinna viarnuć Mižnarodnamu valutnamu fondu, i ciapier sprabuje atrymać novy kredyt — u taho ž MVF — dla refinansavańnia daŭhavych abaviazacielstvaŭ pa papiarednim.

Łahičnaje pytańnie — ci vytryvaje našaja ekanomika? Ale ŭ kaho spytacca? Kožny nie ŭpeŭnieny ŭ aficyjnaj ekanamičnaj palitycy adrazu abjaŭlajecca ci idyjotam ci «piataj kałonaj».

Ale ž jak tut nie zadumacca, kali ŭ dziaržavie, jakaja vidavočna znachodzicca nie ŭ najlepšym ekanamičnym stanoviščy, usio jašče budujuć Pałacy sportu i źbirajucca zaniacca Antarktydaj.

Darečy, u tym, što datyčycca antarktyčnaj stancyi, Rasieja akaža Biełarusi tolki kansultacyjnyja pasłuhi, a finansavać budaŭnictva stancyi Biełaruś budzie samastojna.

Takija spravy.

Uładzisłaŭ Ficner

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH