У баранавіцкім філіяле «Атланта» адбыліся звальненні з-за фатаграфіі 2020 года
Звальненні за палітыку пасля 2020 года для Беларусі перасталі быць рэдкасцю. Гэта закранула практычна ўсіх: ад супрацоўнікаў чыгункі да настаўнікаў і работнікаў дзяржарганізацый. А праз два з паловай гады сілавікі зацікавіліся работнікамі завода «Атлант», дакладней яго рэгіянальнага філіяла — Баранавіцкага станкабудаўнічага завода. Як распавёў «Люстэрку» супрацоўнік прадпрыемства, днямі адтуль звольнілі пяць чалавек. Кажуць, гэта яшчэ не канец.
Тая самая фатаграфія
Супрацоўнік баранавіцкага філіяла «Атланта» Андрэй кажа, што ўся заваруха пачалася з-за фатаграфіі каля прахадной завода 14 жніўня 2020 года. У той дзень завадчане па ўсёй краіне выходзілі на акцыі пратэсту. Работнікі Баранавіцкага станкабудаўнічага завода не засталіся ўбаку: сфатаграфаваліся ля прахадной з плакатамі і паднятымі ўверх жэстамі «віктары».
Сам Андрэй запэўнівае, што апынуўся на фота выпадкова:
«Мы кожны абед выходзім гуляць. Калі я спусціўся, на вуліцы ўжо сабраліся людзі. Я наогул у палітыцы нічога не разумею. Дакладней, не разбіраюся, як палітыкі вядуць свае справы. Але вось такое стаўленне да народа, калі людзей збіваюць, а ты не можаш нічога сказаць, — гэта маразм. Увогуле, мы пастаялі, а потым пайшлі на свае працоўныя месцы і пачалі працаваць. Але ўсё гэта было зафіксавана на камеру.
Рэакцыя ў кіраўніцтва завода была аператыўнай. Суразмоўца распавядае, што ўжо на наступны дзень дырэктар атрымаў спіс супрацоўнікаў з гэтай фатаграфіі. Потым правялі агульны сход: былі размовы, што трэба «спыняць гэтыя дзеянні» і іншае. Але гэтым тады ўсё і скончылася.
— І вось прайшло два з паловай гады, — мужчына пераходзіць да цяперашніх падзей. — З 11 студзеня 2023 года супрацоўнік нашага прадпрыемства (як я разумею, гэта супрацоўнік КДБ, але цяпер ён у штаце «Атланта», намеснік па бяспецы ці нешта накшталт таго) пачаў паступова выклікаць да сябе ўсіх з той фатаграфіі.
Праз два з паловай гады яны спрабавалі ўспомніць, што было. Мы сталі туды хадзіць. Яны хацелі даведацца, хто арганізоўваў усё гэта. Але мне нават адказаць няма чаго. Адкуль я ведаю? Так, у мяне ёсць свая пазіцыя, але я яе так заўзята не выказваў, ні за што не змагаўся.
Мужчына сцвярджае, што ў працэсе размовы на звальненне супрацоўнікам не намякалі. Пытанні задавалі стандартныя: навошта выйшлі, хто паклікаў, адкуль даведаліся.
— Ды за пяць хвілін я даведаўся, проста выйшаў прагуляцца ў абед! — эмацыйна кажа Андрэй. — Мы ж не сядзім на месцы, маем зносіны адно з адным. Усе ведалі пра трэш, які адбываецца ў краіне. Пра затрыманне аднаго нашага супрацоўніка, якога ўзялі на мітынгу і збілі, ён яшчэ адседзеў трое сутак. Потым, калі выйшаў, паказваў сваім калегам, што быў увесь сіні: ад грудной клеткі да каленяў. Яшчэ гэты намеснік пытаўся, хто фатаграфаваў, хто арганізаваў. Калі я і памятаў, то не стаў гаварыць. І гэта для іх адразу азначае, што круцішся, нешта хаваеш і наогул усё арганізоўваў. З супрацоўнікам органаў мы пагутарылі ў агульным нармальна і разышліся.
Але пасля гутарак пачаліся звальненні. Па словах Андрэя, 31 студзеня быў апошні працоўны дзень для пяцярых: траіх начальнікаў бюро завода, вядучага інжынера і намесніка па ідэалагічнай працы.
Камусьці сказалі пісаць заяву па ўласным жаданні, а вось апошняму, па чутках, не працягнулі кантракт. З адным са звольненых калег Андрэй знаёмы даўно і расказвае падрабязнасці.
— Як я зразумеў, у гэты панядзелак (30 студзеня) была планёрка, і кіраўніку або намякнулі, або проста сказалі: «Вось табе спіс, каб гэтых людзей тут не было», — распавядае суразмоўца. — У гэты ж дзень калегу запрасіў да сябе непасрэдны кіраўнік і сказаў пісаць заяву аб звальненні па пагадненні бакоў, ужо з 31 студзеня. А ў яго кантракт быў дзейны, не так даўно падоўжаны. І атрымліваецца, што чалавек ці піша заяву па пагадненні бакоў, ці яму намякаюць, што пачнуць «капаць». Усё роўна ж знойдзецца нешта, што ты сказаў не так. Ужо за гэтую фатаграфію нам прыпісалі 342 артыкул (арганізацыя дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, або актыўны ўдзел у іх).
Па словах Андрэя, за звольненых па спісах на прадпрыемстве асабліва не заступіліся:
— Усе баяцца за сваю задніцу, сядзяць на сваіх пасадах і заробках. Мне здаецца, нават калі б наш дырэктар і паспрабаваў нешта сказаць, яму адказалі б: «Не вякай, ты будзеш наступным». Напэўна, гэтага нікому не хочацца. Калі калега падпісваў абходны ліст, дырэктар сказаў яму, што ўсюды, дзе мог, прасіў спачатку пагаварыць з людзьмі, а потым звальняць, але ніхто не прыслухаўся.
На фота было 48 чалавек, гутарылі з многімі з іх. Звольнілі пакуль што толькі пяцярых. Але ходзяць чуткі, што выніковая мэта — звольніць 40 чалавек.
Я яшчэ спытаў у гэтага сілавіка, маўляў, для чаго вы ўвогуле гэта фота паднялі, два з паловай гады прайшло, многае змянілася. На што мне адказалі: «Мне трэба знайсці завадатараў, арганізатараў, памочнікаў, пешак».
Андрэй кажа, што тры начальнікі бюро і вядучы інжынер, які запускае вытворчасць, не прыйшлі на працу ў адзін дзень.
— Тэхнічны працэс сілавікоў не цікавіць. І нікога не хвалюе, што стаж звольненых — 10—15 гадоў, у кагосьці нават за дваццатку. Гэта не проста ад студэнтаў пазбавіліся, — абураецца мужчына. — Яшчэ днямі аказалася, што дзвюм дзяўчатам з фота не будуць падаўжаць кантракты. А на гэтым здымку ёсць эканамісты планавага аддзела, бухгалтэрыя, шмат начальнікаў бюро, начальнік ліцейнай вытворчасці. Будуць цяпер завод уздоўж і ўпоперак. Гэта дакладна. Ва ўсіх гэта выклікае толькі адну рэакцыю: навошта? Акрамя мата, нервовага смеху і спусташэння — проста няма нічога.
Журналісты звярнуліся па каментар у філіял «Атланта» ў Баранавічах. Праўда, дыялог выйшаў кароткі. На пытанне, ці сапраўды на прадпрыемстве адбываюцца звальненні з-за падзей 2020 года і ў каго можна ўдакладніць дэталі, супрацоўніца прыёмнай адрэагавала даволі рэзка.
— Якое права вы маеце тэлефанаваць і задаваць мне такія пытанні? У нас усё добра, да пабачэння, — і на гэтым кінула трубку.
