У Мінску аб'ём рознічнага гандлю летась упаў на 7,6%. Гэта больш, чым у іншых рэгіёнах. Чаму так адбываецца?

Рознічны тавараабарот за мінулы год паменшаў на 3,7% — гэта сярэдні паказчык па краіне. У Мінску сітуацыя выглядае горш. Гэтаму ёсць некалькі прычын.

Мінулы раз, калі гадавы аб'ём рознічнага тавараабароту ў Беларусі скарачаўся, быў у 2016 годзе — тады падзенне склала 4,1%. Далей, з 2017 па 2021 гады, гэты паказчык рос на 1,6—8,4%.

У Мінску аб'ём рознічнага тавараабароту летась скараціўся ў два разы больш, чым у сярэднім па краіне (мінус 7,6%).

«На зніжэнне аб'ёмаў уплывае адразу некалькі фактараў — ад санкцый да адміністрацыйнага рэгулявання цэн. Свой след пакінула і зніжэнне рэальных даходаў насельніцтва. Людзі былі вымушаныя скарачаць свае пакупкі», — каментуе эксперт BEROC Настасся Лузгіна.

На тое, што рэальныя даходы насельніцтва ў 2022 годзе скараціліся, указваюць і іншыя паказчыкі. Напрыклад, змяніліся суадносіны ў выдатках насельніцтва на прамысловыя і харчовыя тавары.

«Па выніках года павялічылася доля выдаткаў на харчовыя тавары. Выдаткі на нехарчовыя тавары ў кошыку скараціліся з 51,5% да 50,1%. Звычайна такія змены адбываюцца тады, калі ў людзей скарачаюцца даходы», — тлумачыць эксперт.

Сярод іншых чыннікаў, якія ўплывалі на зніжэнне аб'ёму тавараабароту ў цэлым і ў Мінску ў прыватнасці, эканаміст называе масавую міграцыю.

«Значную долю тых, хто з'язджае з Беларусі, складаюць плацежаздольныя грамадзяне. Гэта тлумачыць тое, чаму менавіта Мінск мае найгоршыя паказчыкі. У сталіцы была сканцэнтравана вялікая доля айцішнікаў, якія мелі высокія даходы. Адток з IT-сферы — даволі заўважны трэнд, бо гэта менавіта тая сфера, працуючы ў якой, прасцей за ўсё з'ехаць і працягнуць працаваць ужо ў іншай краіне».

Сярод іншых фактараў, якія ўказваюць на тое, што Мінск адчувае на сабе значны адток плацежаздольнага насельніцтва, можна назваць і тое, што Мінск летась стаў адзіным буйным горадам у Беларусі, дзе знізіліся цэны на кватэры. На адток бізнэсу і ІТ-сектара ўказвае і рэкордная колькасць свабодных офісных памяшканняў у сталіцы.

Што тычыцца аб'ёмаў аптовага гандлю, то сітуацыя выглядае горш. Летась аптовы тавараабарот скараціўся на 17,8% у параўнанні з 2021 годам.