Святлана Самсонік. Гутарка 8

ГУТАРКА

Жаночая ненародная казка

Жанчына жыла ў той дзіўны час і была ў тым блаславёным веку, калі яе раўналеткі змушаныя былі ледзь не штотыдзень падфарбоўваць здрадніцкую сівізну і перыядычна, звычайна напярэдадні вясны, цешыць сябе думкамі пра амаль рэальную магчымасць салодка-злавеснай працэдуры з падступнай назвай «ліпасакцыя». Ашчаджаючы грошы, вырашыўшы не марнаваць іх больш на маскавальныя сродкі, кабетка адпусціла срэбную грыўку а-ля «нямецкая пенсіянерка», але пакуль яшчэ мела ў спісе сваіх выдаткаў шэйп-клуб (забаўку занудотную, але простую і таннейшую за навамодныя высокатэхналагічныя ўздзеянні на арганізм). Там яна, хоць і ўважалася ўсё сваё жыццё хваравітай недалугай, нават лянуючыся магла даць фору любой з кругладупых раўналетак сваёй дачкі, і гэта цешыла, падвышала самаацэнку, якая перыядычна слізгала кудысь ніжэй за плінтус. Злавіўшы і адмыўшы ўцякачку, цётка раз-пораз дазваляла сабе тое, чаго не магла здзейсніць у свае саўкова-задушлівыя юначыя гады: надзявала моладзевыя джынсы «ў абліпон» і лётала на даўжэзных шпілягах, нагадваючы хутчэй цыбата-чубатую чаплю, хаця многія непрыхавана называлі яе курыцаю. Пэўна, у адзін з такіх момантаў яе і занесла туды, куды чамусьці, як выявілася, залятаць было небяспечна… Карацей, ледзьве не ўляпалася горай за тую індычку з баршчом…

Тэлефанаванне заспела знянацку. Затлумленая побытавай мітуснёй, жанчына аўтаматычна разляпіла палавінкі сваёй парэпанай «нокіі» і, не зважаючы на гукі, што папярэджвалі пра чужака «на дроце», сказала «слухаю».

— Я ведаю, што маеце на мэце адмаўляцца, але я б не раіў Вам гэтага рабіць. Тым Вы зробіце толькі горш для сябе, ускладняючы сваё становішча. Таму запішыце, калі ласка, адрас і нумар кабінета… Такі час Вас задаволіць?.. Тады чакаем, усяго найлепшага.

У азначаны дзень і час яна была вольнай, самотнай ды крыху сумнай: перманентны крызіс сярэдняга веку настойліва патрабаваў хоць гады ў рады мяняць атачэнне, новыя джынсы й шпількі прагнулі шпацыру…

…………………………………………………………………………………………………..

— Добры дзень, уладкоўвайцеся вось тут… Мяне клічуць Ё. П. Р., следчы СТУ, назавіце сябе, калі ласка…

З-за стала паглядаў зусім маладзенькі хлапец, вельмі звычайны, амаль не запамінальны з аблічча ўладальнік стомленага бляклага голасу, у адрозненне ад таго, нядаўняга інтрыгоўнага тэлефоннага — металічна-гаджэтнага. І пэўна ж, практыкант, так жанчыне падумалася. Бо хіба ж перапоўнены самапавагай «мацёры спец» будзе займацца гэткай малазначнай для кар’еры справай, як нейкая гутарка пра невядома што са слабой на інтэлект хатняй гаспадыняй…

— К. Л. М-Н, — адрэкамендавалася жанчына, прасачыўшы позірк юнака: ну вядома, каго цікавіць ссівелая галава, калі ёсць шчыльна заджынсаваныя сцёгны…

— Як Вы ўжо ведаеце, мы выклікаем для гутаркі ўсіх, хто апынуўся ў гэтым месцы таго самага чысла. Не варта адмаўляць, што Вы там былі, — Ваш тэлефон зафіксаваны ў азначаным квадраце ў перыяд вось з гэтай да гэтай гадзіны. Адкажыце, калі ласка, з якой мэтай вы туды ішлі й што там рабілі…

— Я ж не магу так адразу засяродзіцца… малады чалавек, па-першае, я прашу назвацца ўсіх прысутных суразмоўцаў… такая колькасць незнаёмых мужчынаў у зачыненым пакоі правакуе ў мяне паніку… — заквахтала ўзрушаная наведніца. Павольней, калі ласка, калі я хвалююся, то кепска ўспрымаю інфармацыю на слых… даведзены псіхолагамі факт, вы ж павінны ведаць… Якое званне, прабачце?… Назіральнікі? Ну вядома, хто ж цяпер супраць назіральнікаў. Чаму не трэба, П.Р. жа піша, хоць кажа што гутарка… Што Вы там запісалі, спадар следчы? Тлумачальная… Дык перш чым я сцямлю, што адказаць, патлумачце мне ясней, што Вы зараз пра мой тэлефон сказалі?

— К. Л., ваш тэлефон зафіксаваны на азначаным месцы…

— Як гэта зафіксаваны? Свой тэлефон я звычайна нашу ў торбачцы, ніхто яго нідзе не фіксаваў, я б ведала…

— Тэлефон зафіксаваны спецыяльным прыборам, вось раздрукоўка спісаў, гэта Ваш нумар?

— Ну я тады Аэліта з Марса… Не, я бачыла нешта такое ў НТВэшным серыяле, але ж там іншы раз такое паказваюць, няўжо вы, хлопцы, верыце?.. А спісаў я такіх надрукую вам тысячу мільёнаў да неба. Пару гадоў таму, як муж збег, сама пампавала левыя базы з сеціва, каб каханак ягоных вылічыць. І гэтак тады мне карцела займець нешта падобнае, ці дзе жучка набыць… Ды дзе нам, клушам, тое для нас фантастыка…

— Спадарыня, для нас гэта даўно рэальнасць, давайце па справе… голас следчага пачынаў набіраць моцы ды злёгку падрыгваў.

— Па якой? У якасці каго я тады выкліканая, дзе мая позва, пратакол, адвакат… усё жыццё на мне нехта ашчаджае… Набраўшы паболей паветра, утаропіўшыся ў столь, кабеціна сілілася згадаць яшчэ нешта з некалі чытанага ў нэце і сакатала на аўтамаце: я не веру ў праўдзівасць вашага сцверджання… Вы змушаеце мяне да самаагавору, канстатуючы нешта нечуванае ў свеце…

— Факт Вашага недаверу да нашай інфармацыі не мае аніякага значэння… Сур’ёзныя эксперты…

— Каб жа толькі да інфармацыі я не мела даверу… Я ўвогуле не давяраю людзям, якія трымаюць за ўзор чалавека, што панішчыў процьму невінаватых, не менш сур’ёзныя эксперты тое даўно давялі…

— Что Вы імеете в віду? Падаў голас адзін з прысутных.

— Мужчына, гэтая фраза недапушчальная ў размовах з кабетамі майго веку, хіба Вы не памятаеце той стары савецкі анекдот?..

— Што Вы сабе дазваляеце, Вы выкліканыя на гутарку ў афіцыйную ўстанову…

— Я гутару… Мае паводзіны, як мне падаецца, знаходзяцца ў межах майго разумення гэтага працэсу, калі нешта не так, то дайце інструкцыю і патлумачце, чаму я павінна ёй падпарадкоўвацца. Я ж не працую ў вашай афіцыйнай установе…

— К. Л., што Вы можаце нам паведаміць па тым пытанні, што нас цікавіць: Вы самі туды пайшлі ці нехта паклікаў…

— Дзіўныя людзі, вы ж вучылі нешта ў вашай альма матэр, чаму я павінна нешта сведчыць пра сябе малазнаёмым хлопцам пад партрэтам чалавека, які аддаваў загады нішчыць маіх крэўных?..

— Ды Вы што-о?! — падхапіў прапанаваныя наведніцай інтанацыі другі са старэйшых прысутных, — ну-ну, падрабязней, адкуль пайшлі і кім былі вашыя продкі…

— Ну, гэта гледзячы адкуль лічыць: калі з цэнтру, то можна сказаць, што найбліжэйшыя мне — навадворскія, а калі… добра… Вы проста правакуеце мяне на прызнанне… Скажу я вам, спадары афіцэры, па сакрэце (голас жанчыны сцішыўся, стаў ніжэйшы, яна пасунулася бліжэй да нездарова, плямамі паружавелага маладзенькага практыканта, змусіўшы яго адчуць дух цёплага ўспатнелага цела, змяшанага з пахам свежазасмажаных катлетаў): даследуючы свой радавод, я высветліла, што наш прэзідэнт даводзіцца мне дзядзькам па бацькоўскай лініі… Вы мне верыце?

— Калі прыведзяце пераканаўчыя д-доказы… збянтэжана прамармытаў стомлены хлопча… але…(ці то ідыёцкая заява, ці то нечаканая неадпаведнасць пакоцанага часам твару і амаль дзіцячага стану наведвальніцы прымусілі яго ўтаропіць вочы ў акно і цяжка, гучна пракаўтнуць паветра. Вуркатанне спусцелага да полудня страўніка знішчыла псеўдасур’ёзнасць тону гутаркі дашчэнту).

— Вось і мне патрэбныя доказы таго, што вы тут цвердзіце, — скарыстаўшыся няёмкасцю паўзы, жанчына зноў затрашчала, бы сарока: — Я патрабую пачытаць інструкцыю да таго цуда-прыбора, даведацца пра прынцып яго работы, наколькі ён надзейны, праўдзівы, дакладны, ці не зашкодзіў ён здароўю жыхароў горада і тэлефонным ці якім іншым апаратам… не ва ўсіх ёсць грошы на новыя… Мала нам Чарнобыля і аўтавыхлапаў… Фактамі фабрыкавання супрацоўнікамі структураў, падобных да вашай, усялякіх непраўдзівых дадзеных сусветная літаратура поўніцца цераз край… Магу даць пачытаць… Чаму фантастыцы з тэлевізара я павінна верыць, а кніжкам — не?

— Сканчай гэты цырк на дроце, Ё., вазьмі ў яе адбіткі і хай шыбуе… — страсянуў застаялае паветра кабінета пагрозлівы рык назіральніка.

— Няўжо яшчэ ёсць дзівакі, што хапаюць абы што голымі лапамі… Не, мае пальцы — мая прылада працы і занадта чуллівы орган для такой працэдуры, да таго ж, можа быць алергія, потым не расплаціцеся…

— Слухай, ты, «асабліва разумная»…

— Менавіта так і казаў важак партызанскай хеўры, пазней экс-герой Лунін, перад тым як па п’янай лавачцы знішчыць групу савецкіх выведнікаў. Тыя былі пачалі яму тлумачыць, якім павінен быць партызанскі рух у нашых краёх… Неяк атрымала я паштовачку, невядома ад каго, значылася там, што будучыня наша ў нечых руках і подпіс: Лунін. Я дасюль не скеміла, што гэта значыць…

— Ды папсаваць табе жыццё — раз плюнуць…

— Працуйце над манерамі, афіцэр… Усё, што вы маглі для псавання майго жыцця зрабіць, вы ўжо зрабілі… праўда, цяпер горш можа быць толькі вяртанне майго «благавернага», што само сабой змарнуе ўсе вашыя папярэднія намаганні…

— Вы марнуеце наш час, а мы занятыя людзі…

— Я не набівалася, яшчэ праз тэлефон хацела сказаць, што мне няма пра што з вамі гутарыць, дык слова не далі ўшчаміць, а мая знаёміца, між іншага, раз назвалася па тэлефоне карэспандэнткай fm-радыёстанцыі і пад выглядам апытання «Хто як прабавіў лета» раскалола каханку сваёй сяброўкі…

— Вы свабодная, можаце ісці…

— Не ісці, а ехаць — двума відамі транспарту з перасадкай, сюды і назад — 2800, бутэлька малака. Лічыце, падарыла вам за шкоднасць…

…Мала што падаткі за нечы ідыятызм дзяруць, дык яшчэ і гатоўку… — гугнела сабе пад нос амаль зляцеўшая з катушак ад узрушэння гэтая сівая пігаліца — блін гарэлы, на трэніроўку спазняюся, а яшчэ памыцца б паспець… на халеру нажэрлася катлетаў на двое сутак наперад?..

«Чмо на цырлах, а ўсё туды ж, прэцца куды Макар цялят не ганяў… застаўся я на х… без стыпендыі… на, падавіся, вазьмі маё дабро і гора-злыбяду ў дадатак», — бязгучна лаяўся ўжо збялелы, з дробнымі кропелькамі на ілбе хлопец. Выцягнуў з кішэні бруднаваты бэзавы фанцік купюры і кінуў перад жанчынай на стол. Яна павольна выцягнула шызаваты, як яе галава, гаманец і, падчапіўшы даўгімі пазногцямі за ражок, паклала перад практыкантам спачатку дзве зашмуляныя ўшчэнт зялёненькія паперкі, потым дзве даўжэйшыя сінія: мне лiшняга не трэба. Устаючы, агладзіла на сцёгнах і каленках калашыны навюткіх антрацытавых джынсаў і выйшла, не азірнуўшыся ў бок астатніх мужчынаў.

— Ну што, «спадар следчы» Ё., зноў незалік… Казалі ж: размовы праводзіць — гэта вам не капусту варыць. Практыкуйцеся лепей. Пра тэрмін пераздачы даведаецеся ў дэканаце.

Святлана Самсонік

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішыце рэдактару «Нашай Нівы» ў ТГ