У цэнтры яе — лёсы Юрыя Захаранкі, Віктара Ганчара, Анатоля Красоўскага, Дзмітрыя Завадскага і Генадзя Карпенкі. Аўтар - пісьменнік і сцэнарыст - адказаў на пытанні «НН».
«Наша Ніва»: Чаму ўзяліся за напісанне гэтай кнігі?
Уладзімір Халіп: Ёсць такі «Свабодны тэатр». Дык вось, ён займаецца не толькі пастаноўкамі, але і выдае неблагія кнігі. Яны мне і прапанавалі напісаць кнігу з успамінамі родных і блізкіх зніклых. Шмат часу прайшло і людзі паціху пачынаюць забывацца на іх.
«НН»: Нешта новае ўдалося напісаць?
УлХ: Я не ставіў сабе за мэту знайсці нейкую сенсацыю. Усе акалічнасці справаў добра вядомыя. Ёсць хаця б даклад дэпутата Хрыстаса Пургурыдэса, які паказвае, хто ёсць хто. Не хапае толькі юрыдычнай працэдуры. Давесці юрыдычны бок да ладу маглі б як нашы, так і замежныя суддзі. У Іспаніі некалі быў цудоўны прэцэдэнт, калі звычайны суддзя завёў крымінальную справу на Піначэта.
«НН»: Працаваць над кнігай было цяжка?
УлХ: Так. Асабліва, калі бачыў якое спусташэнне было прынесенае ў гэтыя сем’і. Мне рэкамендавалі, каб кніга была ў форме гутарак. Але гэта амаль немагчыма. Пытацца ў людзей, як яны правялі першую ноч пасля знікнення? Таму кніга ў форме маналогаў. Хаця яны гучаць хутчэй як споведзі. Таксама апроч родных зніклых гучаць галасы людзей, што былі добра знаёмыя з імі — Анатоля Лябедзькі, Андрэй Саннікава, Сяргея Законнікава.
«НН»: А якія ўспаміны найбольш заселі ў душы?
УлХ: Напрыклад, размова з маці генерала Захаранкі. Яна ўсё яшчэ верыць, што яе сын вернецца, што зараз ён можа знаходзіцца ў нейкай патаемнай турме. Яна казала, што ў Васілевічах ёй усе зайздросцілі, што ў яе такія добрыя і працавітыя сыны. Адзін загінуў пры выпраменьванні на падлодцы, а другі — трагічна знік. І гэты ўвесь боль маці, якая перажыла сваіх сыноў. Яна мяне вадзіла па садзе, што пасадзіў Юры. Адна бяроза ўжо вышэйшая за хату. Якой вышыні павінна дасягнуць дрэва, каб у справах была пастаўленая кропка? Я размаўляў у Нямеччыне з жонкай Захаранкі Вольгай і яго дачкой Аленай. Гэтыя людзі мараць вярнуцца ў Беларусь. Іхняе жыццё там не склалася. Але, гледзячы на ўнука Кірылу, яны разумеюць, што не зробяць гэтага.
«НН»: На каго разлічана Ваша кніга?
УлХ: На простых людзей, якія, магчыма, недастаткова шмат ведаюць пра справы, але хацелі б даведацца большага. Прэзентацыя ўжо адбылася ў Амерыцы. Там кніга выклікала вялікую цікавасць.
