У патоку навінаў з Украіны СМІ выкарыстоўваюць шмат скарачэнняў, вайсковых абрэвіятур ці проста назваў зброі. Для непадрыхтаванага чытача многія з іх могуць быць незнаёмымі ці незразумелымі. Тлумачым значэнне асноўных абрэвіятур і тэрмінаў.
Фота: AP / Andrew Marienko
Русский мир — аксюмаран.
НАТА/NATO /Паўночнаатлантычны альянс — ваенна-палітычны блок заходніх краін, куды ўваходзяць ЗША, Канада і большасць краін Еўропы.
ЗСУ (укр)/ УСУ (бел)/ ВСУ (рус) — Узброеныя сілы Украіны.
ОП — Офіс прэзідэнта Украіны.
Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі. Фота: Instagram / zelenskiy_official
ВР — Вярхоўная Рада Украіны.
СБУ — Служба бяспекі Украіны, займаецца пытаннямі дзяржбяспекі.
МО (укр, рус) — Міністэрства абароны.
ГУР — Галоўнае упраўленне разведкі пры Мінабароны Украіны.
ВМС — Ваенна-марскія сілы.
Тэрабарона, ТрО (укр, рус) — Сілы тэрытарыяльнай абароны Украіны.
Фота: AP / Andrew Marienko
Нацгвардыя — украінскае вайсковае фармаванне, якое ўваходзіць у сістэму МУС, але больш ваенізаванае, чым паліцыя. Мае права выкарыстоўваць вайсковую тэхніку і зброю.
ООС (укр, рус) — Аперацыя аб'яднаных сіл, комплекс ваенных і спецыяльных арганізацыйна-прававых мерапрыемстваў украінскіх сілавых структур, накіраваных на процідзеянне дзейнасці расійскіх і прарасійскіх узброеных фармаванняў у ходзе вайны на тэрыторыі Луганскай і Данецкай абласцей.
РНБО (укр)/ СНБО (рус) — Рада нацыянальнай бяспекі і абароны Украіны, каардынацыйны орган пры прэзідэнце па пытаннях нацыянальнай бяспекі і абароны.
ДНР і ЛНР — «Данецкая народная рэспубліка» і «Луганская народная рэспубліка», назвы самаабвешчаных рэспублік на тэрыторыях Данецкай і Луганскай абласцей.
ОРДЛО (укр, рус)— «Окремі райони Донецької та Луганської областей» альбо «Отдельные районы Донецкой и Луганской областей». Так ва Украіне называюць тэрыторыі самаабвешчаных ДНР і ЛНР. Таксама ў дачыненні да ДНР і ЛНР украінцы ўжываюць выраз «часова акупаваныя тэрыторыі».
АТО (укр, рус) — Антытэрарыстычная аперацыя, так украінскія ўлады пэўны час называлі вайну на Данбасе. Тэрыторыі самаабвешчаных ДНР і ЛНР часта называлі «зонай АТО».
ДАП — скарачэнне ад «Данецкі аэрапорт ім. Пракоф’ева», у 2014-2015 гадах за аэрапорт ішлі жорсткія баі паміж украінскімі вайскоўцамі і прарасійскімі войскамі. Украінскіх вайскоўцаў —абаронцаў аэрапорта пасля пачалі называць «кібаргамі».
«Азов» (укр, рус) — таксама «полк «Азов» альбо «окремий загін спеціального призначення «Азов». Асобны атрад спецыяльнага прызначэння, створаны ў 2014 годзе ў Марыупалі.
Фота: АР / Sergei Chuzavkov
У «Азоў» сапраўды ўваходзілі члены ультраправых арганізацый, праз гэта расійская прапаганда пастаянна называе ўсіх байцоў палка неанацыстамі.
Менавіта «Азоў» сёння абараняе Марыупаль, які метадычна руйнуюць расійскія войскі.
ССО (укр, рус) — Сілы спецыяльных аперацый.
ОДА (укр), ОГА ( рус) — абласная дзяржаўная адміністрацыя. Часам дадаецца першая літара вобласці, напрыклад ХОДА — гэта Харкаўская абласная дзяржаўная адміністрацыя.
ОВА (укр, рус) — абласная ваенная адміністрацыя
РДА (укр), РГА (рус) — раённая дзяржаўная адміністрацыя
КМДА(укр)/ КГДА (бел)/ КГГА (рус) — Кіеўская гарадская дзяржаўная адміністрацыя.
Нардэп — народны дэпутат Украіны.
ОГП — Офіс генеральнага пракурора Украіны.
ДСНС (укр)/ ГСЧС (рус) — Дзяржаўная служба па надзвычайных сітуацыях Украіны, прасцей кажучы, ратавальнікі.
ДБР (укр)/ ГБР (рус) — Дзяржаўнае бюро раследаванняў Украіны, аналаг беларускага Следчага камітэта.
КОРД (укр) — корпус аператыўна-раптоўнага дзеяння, падраздзяленне асаблівага прызначэння ў Нацыянальнай паліцыі Украіны.
ГТС (укр, рус) — газатранспартная сістэма Украіны. Складаецца з газаправодаў, размеркавальных сетак, газасховішчаў, кампрэсійных і газавымяральных станцый.
ОПЗЖ (укр, рус) — прарасійская партыя ва Украіне пад назвай «Апазіцыйная платформа — за жыццё». Адзін з лідараў — Віктар Медзвядчук, той самы кум Пуціна.
«Дія» (укр) — украінскі электронны сервіс і мабільная праграма для карыстання дзяржпаслугамі.
Орки (укр, рус) — так украінцы пагардліва называюць расійскіх салдат.
Расійскія салдаты ў палоне
ЗС РФ (укр)/ ВС РФ (рус) — Узброеныя сілы Расійскай Федэрацыі.
Расгвардыя — расійскі аналаг украінскай Нацгвардыі. Да вайны шырока выкарыстоўвалася расійскай уладай для разгону мітынгаў.
«Вагнераўцы» — байцы расійскай прыватнай ваеннай кампаніі (так званай «ЧВК Вагнер» ці «група Вагнера»), удзельнічалі ў захопе Крыма, баях на Данбасе, вайне ў Сірыі.
ДРГ (укр, рус) — дыверсійна-разведвальная група. Звычайна невялікае падраздзяленне спецыяльнага прызначэння, якое выкарыстоўваецца для разведкі і дыверсій у тыле праціўніка.
БТГр — батальённая тактычная група, як правіла складаецца з 600-1000 салдат і афіцэраў, а таксама танкаў, артылерыі, БМП.
ДШВ і ДШБ (рус) — дэсантна-штурмавыя войскі. ДШБ — дэсантна-штурмавая брыгада, падраздзяленне паветрана-дэсантных войскаў, якое спецыялізуецца на штурмавых захопах.
ОМБр (укр, рус) — асобная механізаваная брыгада, тактычнае злучэнне сухапутных войскаў, куды ўваходзяць танкі, артылерыя, разведчыкі, медыкі, снайперы і г. д.
ББМ — баявая браніраваная машына.
БРМ — баявая разведвальная машына, прызначаная для разведкі боем.
БМП — баявая машына пехоты, прызначаная для перавозкі дэсанта і агнявой падтрымкі яго ў баі.
БМП-3. Фота: wikimedia.org / Vitaly V. Kuzmin
БТР — бронетранспарцёр, баявая машына, прызначаная для транспарціроўкі пехоты. Мае слабейшае ўзбраенне ў параўнанні з БМП.
БМД — баявая машына дэсанта, мае ўзмоцненую браню і лепшае ўзбраенне, чым БТР. БМД можа дэсантавацца з дапамогай парашутаў.
МТЛБ (рус) — шматмэтавы плаваючы бронетранспарцёр. Можа перавозіць людзей і грузы, выкарыстоўвацца ў ролі артылерыйскага цягача.
РСЗВ (укр)/ РСЗО (рус) — рэактыўная сістэма залпавага агню. Як правіла, баявая машына з пускавой ракетнай устаноўкай на ёй. РСЗА выкарыстоўвалі яшчэ падчас Другой сусветнай вайны — напрыклад, «Кацюшу».
ППО (укр)/ ПВО (рус) — супрацьпаветраная абарона (СПА).
ПРО (укр, рус) — супрацьракетная абарона.
БпЛА (укр, рус) — беспілотныя апараты, альбо дроны. Легендарныя «Байрактары» ў тым ліку.
ОТРК (укр, рус) — аператыўна-тактычны ракетны комплекс, прызначаны для стрэлаў на адлегласць да 500 кіламетраў. АТРК складаецца з грузавога аўтамабіля ці платформы, аператыўна-тактычнай ракеты, запасу ракет на транспартна-зараджальных машынах, прычэпах або трэйлерах, сістэмы навядзення, апаратуры сувязі.
ПТРК (укр, рус) — супрацьтанкавы ракетны комплекс (СТРК).
ЗРК — зенітна-ракетны комплекс, прызначаны для знішчэння паветраных аб’ектаў: авіяцыі, ракет праціўніка. Сумна вядомы ЗРК «Бук», з якога збілі малазійскі «Боінг» над Данбасам у 2014 годзе.
Ка-52 — баявы верталёт расійскай вытворчасці.
Мі-24 — баявы верталёт, распрацаваны яшчэ ў СССР.
Ан-225 «Мрія» — самы вялікі ў свеце транспартны самалёт.
Знішчаная «Мрія»
Знаходзіўся ва Украіне, быў знішчаны 25 лютага 2022 года падчас бамбардзіроўкі расіянамі аэрапорта «Антонаў» у Гастомелі.
Су-25, Су-30, Су-34, Су-35 — баявыя самалёты.
Т-72, Т-80 — назвы мадэляў танкаў.
ПММ (укр)/ ГСМ (рус) — гаруча-змазачныя матэрыялы, у тым ліку паліва.
Ракета тыпу «Х» — авіяцыйная ракета малой далёкасці, запускаецца з самалёта па наземных аб’ектах.
«Байрактар» — беспілотнік турэцкай вытворчасці, выкарыстоўваецца ўкраінскімі войскамі супраць расійскіх акупантаў. «Байрактар» цяжка адсачыць, ён можа знаходзіцца ў паветры амаль суткі, нясе авіябомбы ці супрацьтанкавыя ракеты.
Беспілотнік «Байрактар». Фота: інфармагенцтва Мінабароны Украіны «АрміяINFORM»
Дрон-камікадзэ — аднаразовы беспілотнік з зарадам выбухоўкі. Фактычна гэта бомба, абсталяваная камерамі і сістэмай навядзення. Некаторыя такія дроны можна праграмаваць на самастойную атаку аб’ектаў.
«Точка-У» — баявы ракетны комплекс, часта так называюць толькі саму кіраваную ракету.
«Javelin»/«Джавелін» — амерыканскі пераносны супрацьтанкавы комплекс.
Стральба з «Джавеліна». Фота: wikipedia.org
NLAW — пераносная супрацьтанкавая кіраваная ракета шведска-брытанскай вытворчасці.
«Стугна» — украінская супрацьтанкавая ракетная сістэма.
«Stinger»/«Стынгер» — амерыканскі пераносны супрацьракетны комплекс.
«Patriot»/ «Пэтрыёт» — зенітна-ракетны комплекс амерыканскай вытворчасці, выкарыстоўваецца ў паветранай і супрацьракетнай абароне.
М-72 — супрацьтанкавы гранатамёт.
«Град» — расійская рэактыўная сістэма залпавага агню на базе шасі грузавіка, была распрацаваная яшчэ ў СССР.
РСЗА «Град». Фота: Юрыя Кучынскага
«Ураган», «Смерч» — аналагі «Града», але з большым калібрам і больш шырокім спектрам боепрыпасаў.
«Іскандэр» — расійскі аператыўна-тактычны ракетны комплекс. Асноўныя задачы — знішчэнне сістэм супрацьпаветранай і супрацьракетнай абароны, знішчэнне стратэгічных аб’ектаў, караблёў. Далёкасць дзеяння — да 500 кіламетраў.
«Іскандэр». Фота: mil.ru
«Калібр» — расійская крылатая ракета.
«Панцыр-С1» — расійскі самаходны зенітны ракетна-гарматны комплекс.
«Панцыр-С1», захоплены ва Украіне. Фота: камандаванне сіл спецыяльных аперацый УС Украіны
«Ігла» — савецкі і расійскі пераносны зенітны ракетны комплекс.
«Кінжал» — расійскі гіпергукавы авіяцыйны ракетны комплекс. З'яўляецца авіяцыйным варыянтам комплексу «Іскандэр».
МіГ-31К з ракетай комплексу «Кінжал». Фота: Міністэрства абароны РФ
«Бастыён» — расійскі берагавы ракетны комплекс, у асноўным выкарыстоўваецца для паражэння надводных караблёў.
ПОМ-3/ Міна ПОМ-3 «Медальён» — міна з сейсмічным датчыкам, калі датчык фіксуе крокі побач, міна падскоквае на вышыню каля метра і выбухае.
С-300 — зенітна-ракетны комплекс, распрацаваны яшчэ ў СССР. Асноўнае прызначэнне — супрацьпаветраная абарона.
ТОС «Буратино» (рус) — цяжкая агнямётная сістэма залпавага агню калібру 220-мм на базе танка Т-72.
Тэрмабарычныя боегалоўкі выбухаюць у два этапы. Спачатку выкідваецца запаленчая сумесь у форме аэразолю, затым выбухае іншая частка, якая падрывае распылены вакол аэразоль. З-за такога дзеяння тэрмабарычныя боепрыпасы валодаюць значна больш магутнай сілай паражэння і выбухной хваляй.
ТОС-1А «Солнцепёк» (рус) — мадыфікацыя цяжкай агнямётнай сістэмы «Бураціна».
Цяжкая агнямётная сістэма «Сонцапёк». Фота: wikipedia.org / Kirill Borisenko
