Ілюстрацыйнае фота
У цэлым праект Канстытуцыі, вынесены на рэферэндум, супадае з варыянтам, які раней быў прапанаваны для грамадскага абмеркавання. У ім Усебеларускаму народнаму сходу надаецца канстытуцыйны статус, вызначаюцца яго паўнамоцтвы, пераразмяркоўваюцца паўнамоцтвы прэзідэнта, павышаецца ўзроставы цэнз для кандыдатаў у прэзідэнты, уводзіцца абмежаванне ў два прэзідэнцкія тэрміны для адной асобы.
Аднак у праекце Канстытуцыі, вынесеным на рэферэндум, з'явіліся і некаторыя дапаўненні, звяртае ўвагу Reform.by.
Так у новай рэдакцыі прапануецца выкласці першую частку артыкула 4 Канстытуцыі: «Дэмакратыя ў Рэспубліцы Беларусь ажыццяўляецца на аснове ідэалогіі беларускай дзяржавы, а таксама разнастайнасці палітычных інстытутаў і меркаванняў». Цяпер у асноўным законе запісана, што дэмакратыя ажыццяўляецца на аснове разнастайнасці палітычных інстытутаў, ідэалогій і меркаванняў. У артыкуле пры гэтым прадугледжваецца захаванне палажэння аб тым, што ідэалогія палітычных партый, рэлігійных або іншых грамадскіх аб'яднанняў, сацыяльных груп не можа ўстанаўлівацца ў якасці абавязковай для грамадзян.
У праекце для рэферэндуму ў артыкуле 32 захаваліся палажэнні аб шлюбе як саюзе жанчыны і мужчыны, а таксама аб тым, што бацькі або асобы, якія іх замяняюць, абавязаныя выхоўваць дзяцей, у тым ліку «рыхтаваць да грамадска карыснай працы, прышчапляць культуру і павагу да законаў, гістарычных і нацыянальных традыцый Беларусі». Гэты ж артыкул дапоўнілі прапановай: «Дзяржава забяспечвае прыярытэт выхавання дзяцей у сям'і».
У артыкуле 45 «Аб гарантыях у сферы аховы здароўя» прапанаваную першапачаткова фармулёўку «грамадзяне абавязаныя прымаць меры па захаванні і ўмацаванні ўласнага здароўя» замянілі на больш агульную: «грамадзяне клапоцяцца аб захаванні ўласнага здароўя».
У артыкуле 52 з'явілася згадка дзяржаўных сімвалаў Беларусі. Яе прапануецца зацвердзіць у наступным выглядзе: «Кожны, хто знаходзіцца на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, абавязаны выконваць яе Канстытуцыю, законы і паважаць дзяржаўныя сімвалы і нацыянальныя традыцыі Беларусі».
У артыкуле аб прынясенні прысягі абраным прэзідэнтам з'явілася згадка пра членаў Прэзідыуму ВНС. Імі дапоўнены пералік асоб, у прысутнасці якіх прыносіцца прысяга. У праекце, вынесеным на грамадскае абмеркаванне, іх згадка адсутнічала.
У паўнамоцтвах прэзідэнта знікла згадка пра тое, што ён устанаўлівае дзяржаўныя святы і святочныя дні. Пры гэтым прапісана, што прэзідэнт можа не толькі ўзнагароджваць дзяржузнагародамі, прысвойваць чыны і званні, але і пазбаўляць іх па падставах, прадугледжаных законам. Паўнамоцтвы па ўсталяванні дзяржаўных святаў і святочных дзён у праекце, які выносіцца на рэферэндум, перададзеныя ВНС.
У праекце ўдакладненыя фармулёўкі аб падпісанні прэзідэнтам законаў, прынятых Палатай прадстаўнікоў і Саветам Рэспублікі. Ён павінен падпісаць іх у двухтыднёвы тэрмін. Гэты тэрмін можа быць прыпынены, калі прэзідэнт звернецца ў Канстытуцыйны суд з прапановай аб праверцы канстытуцыйнасці закона. Суду даецца не больш за дзесяць дзён на вынясенне рашэння. У выпадку пацверджання канстытуцыйнасці закона прэзідэнту даецца пяць дзён на яго падпісанне, калі суд прымае іншае рашэнне, то прэзідэнт вяртае закон у Палату прадстаўнікоў.
Таксама праект дапоўнены палажэннем аб тым, што пастановы ўрада і распараджэнні прэм'ер-міністра не павінны супярэчыць законам і рашэнням прэзідэнта.
У праекце, які выносіцца на рэферэндум, выключаная магчымасць абрання суддзяў Канстытуцыйнага суда на новы тэрмін. Яны будуць абірацца толькі на 11 гадоў.
У раздзеле «Аб заключных і пераходных палажэннях» прадугледжана, што змены і дапаўненні Канстытуцыі набудуць моц праз дзесяць дзён пасля іх апублікавання. Раней прапаноўвалася, каб яны запрацуюць з дня афіцыйнага апублікавання.
З артыкула 143 выключаная частка, якая прадугледжвала, што змяненні Канстытуцыі, якія тычацца дзейнасці парламента, будуць прымяняцца толькі ў дачыненні да яго новага складу.
Пры гэтым абмежаванне па колькасці прэзідэнцкіх тэрмінаў для адной асобы будзе дзейнічаць толькі з дня ўступлення на пасаду зноў абранага прэзідэнта.
Рэферэндум па змяненні Канстытуцыі пройдзе 27 лютага.
Юрыст: Звышпаўнамоцтвы УНС могуць выклікаць перакос у працы дзяржаўных органаў і справакаваць канстытуцыйны крызіс
Ці зможа прэзідэнт займаць пасаду старшыні УНС? Не, не зможа. Але Лукашэнка — зможа
«Кухарка або клоўн не павінны прэтэндаваць на высокую пасаду». Сергеенка агучыў «народныя» прапановы ў Канстытуцыю
Карбалевіч: Самае парадаксальнае, што гэтая Канстытуцыя не патрэбная нікому: ні наменклатуры, ні грамадству, ні апазіцыі
