Limpopo
Урач-ветэрынар з Краснаярска, якая правяла хірургічную аперацыю самцы таракана-архімандрыта, распавяла Бі-бі-сі, чаму вырашыла выратаваць жыццё насякомага і як тараканам робяць агульную анестэзію.
Самку віду Archimandrita tesselata — таракан-архімандрыт, ён жа гіганцкі лясны таракан — экстрана даставілі ў сібірскую клініку «Лімпапо» пасля ўскладнення цяжарнасці. Гэты від тараканаў — жывародныя, у прыродзе жывуць у лясах Цэнтральнай Амерыкі і ўмеюць лётаць на невялікія адлегласці.
Гэта першы выпадак хірургічнай дапамогі тараканам у 11-гадовай практыцы доктара Даніі Пух. Па словах Даніі, павелічальных прыбораў не спатрэбілася, бо гэты від тараканаў мае «добрыя памеры» — да 10 сантыметраў.
Бі-бі-сі: Навошта ратаваць жыццё такой істоты?
Данія Пух: Мы самі прапанавалі гаспадару гадаванца зрабіць аперацыю. Спачатку да нас звярнуліся па тэлефоне: што рабіць, таракан нараджае! Капсула то выходзіць, то заходзіць, але не можа канчаткова зайсці у жывот.
Мы прапанавалі паназіраць на працягу сутак-двух, бо тараканы нараджаюць да 36 гадзін. Але капсула так і не ўцягнулася.
Daniya Pukh
Хлопец, гаспадар, прыйшоў да нас на прыём, і мы прапанавалі некалькі варыянтаў лячэння: альбо ўпраўленне, альбо выдаленне.
Далей мы агледзелі таракана і выявілі, што на капсуле ўжо ёсць разрывы, і прапанавалі аператыўнае ўмяшанне. Уладальнік падумаў і пагадзіўся. Бо гэта яго хатні гадаванец.
Бі-бі-сі: І якога ўзросту гэтая гадаванка?
Д.П.: Ёй каля года. Прычым ён набыў яе нядаўна — дзесьці два месяцы таму, — і для яго было нечаканасцю, што самка цяжарная. (Тараканіхі выношваюць яйкі ў капсулах-адсеках ад трох да чатырох месяцаў, у залежнасці ад тэмпературы навакольнага асяроддзя).
Бі-бі-сі: Вас ва ўніверсітэце вучылі лячыць такіх пацыентаў?
Д.П.: У тэхнікумах і інстытутах гэтаму не навучаюць, на жаль, але так як у нас клініка экзатычных жывёл, мы пастаянна павышаем кваліфікацыю. Будову тараканаў мы вывучылі вельмі глыбока перад аперацыяй.
Бі-бі-сі: Што вы адчувалі, калі краналі пацыентку інструментам?
Д.П.: Было вельмі шмат хвалявання, вельмі моцна перажывала. Усё ж такі гэта першая такая аперацыя для мяне.
Бі-бі-сі: Вам прыйшлося і анестэзію рабіць? Як робяць анестэзію тараканам?
Д.П.: Спачатку таракана пасадзілі ў кіслародную камеру, ён дыхаў кіслародам, далей пасадзілі ў спецыялізаваны бокс — туды паступала газавая анестэзія, — і далей пад маскай. Вядома ж, у нас няма масак такога памеру, але мы зрабілі адтуліну ў звычайнай, і гэтага было дастаткова, каб газ паступаў, бо тараканы дыхаюць праз брушка. Яна была абязрушаная падчас аперацыі.
Бі-бі-сі: А дакладна тараканы адчуваюць боль?
Д.П.: Вядома. Гэта ж жывая істота.
