На рынку гандлёвай нерухомасці ўзнік дэфіцыт арандатараў з-за рэкорднага ўводу новых плошчаў і нізкай актыўнасці рытэйлераў, паведаміў вядучы спецыяліст упраўлення праектамі кампаніі «Твая сталіца» Аляксандр Вялікі. Такім чынам, прагназуе эксперт, новыя гандлёвыя цэнтры ў Мінску рызыкуюць застацца пустымі.
Як мяркуе Вялікі, цяжкасці для дэвелапераў узніклі яшчэ ў сярэдзіне 2014 года, калі прапанова пачала прыкметна перавышаць попыт і рынак уступіў у «эпоху арандатара». Прадстаўленыя ў краіне гандлёвыя аператары атрымалі шырокі выбар аб'ектаў, але былі не ў стане запоўніць іх усе. «Некаторыя рытэйлеры зараз наогул прыпыняюць развіццё сетак у сувязі з няпэўным макраэканмічным становішчам, аслабленнем беларускага рубля і цяжкасцямі з імпартам прадукцыі», — зазначыў спецыяліст.
Але пры гэтым прапанова на рынку працягвае расці. Калі ў 2014 годзе Мінск прырос на 120 тыс. кв. м гандлёвых плошчаў, то сёлета можа атрымаць рэкордныя 200 тыс.
«Калі інвестары ўскладалі на рынак гандлёвай нерухомасці вялікія надзеі, укладваючы ў яго фінансавыя рэсурсы, то рытэйлеры, наадварот, паводзяць сябе асцярожна. Дэфіцыт арандатараў стаў для дэвелапераў суровай рэальнасцю», — мяркуе эксперт.
У гандлёвых цэнтрах, уведзеных у Мінску за апошнія гады, можна знайсці нямала пустых памяшканняў, зазначае ён. «Цяпер нават прысутнасць моцнага прадуктовага аператара не можа забяспечыць хуткае запаўненне аб'екта — патэнцыяльным арандатарам патрэбныя больш істотныя гарантыі вялікага трафіку», — растлумачыў Вялікі. Тым больш што перасячэнне патокаў прадуктовага гіпермаркета і гандлёвай галерэі складае не больш за 10%.
Як зазначыў Вялікі, «у групе рызыкі апынуліся будаваныя гандлёвыя цэнтры гіганцкіх памераў: Green City, Dana Mall, «Магніт Мінска», Galleria Concept, «MOMO» і «Вёска гіпермаркетаў». На думку эксперта, «запоўніць аб'екты сіламі ўжо прадстаўленых у краіне арандатараў праблематычна — трэба прыцягваць новыя сусветныя брэндавыя сеткі».
«Аднак тыя не спяшаюцца выходзіць на беларускі рынак. Так, у найбліжэйшай будучыні не варта чакаць сусветных брэндаў моднага адзення ўзроўню Zara, а таксама буйных сетак гіпермаркетаў, накшталт Auchan і Carrefour. Таксама не прыйдуць у Беларусь сеткі Metro і IKEA», — мяркуе Вялікі.
«Уладальнікам буйных молаў, хутчэй за ўсё, давядзецца запускаць уласныя магазіны па франшызе і займацца ўжо неўласцівай ім дзейнасцю. Як правіла, такім чынам можна запоўніць да 20% гандлёвых плошчаў», — растлумачыў вядучы спецыяліст.
Разам з тым, на яго думку, вялікімі перспектывамі валодаюць гандлёвыя цэнтры сярэдніх памераў з арыгінальнай канцэпцыяй. «Многія інвестары не задумваюцца пра гэта, разлічваючы, што на «каробку» заўсёды знойдзецца попыт. Аднак гэтыя часы пайшлі ў нябыт — зараз адсутнасць фармату і дакладнай ідэі, як прыцягнуць арандатараў, можа абярнуцца пустымі памяшканнямі, што мы, уласна, і будзем назіраць ужо сёлета», — дадаў Вялікі.
Паводле яго слоў, каб прыцягнуць ці ўтрымаць арандатараў, уладальнікі гандлёвых цэнтраў ідуць на ўступкі: зніжаюць стаўкі і прапаноўваюць розныя бонусы.
Дэвелаперы сталі часцей даваць «арэндныя канікулы», а некаторыя ўласнікі прывязалі ўзровень ставак да вакантнасці гандлёвага аб'екта. «І хоць асноўным фактарам выбару гандлёвага цэнтра застаюцца ўдалае месцаразмяшчэнне і арыгінальны фармат, такія кампрамісы павышаюць прыцягальнасць прапановы. У цэлым для рытэйлераў склаліся добрыя ўмовы на рынку гандлёвай нерухомасці», — мяркуе эксперт.
