Сацыёлагі зафіксавалі цікавы факт: у сям’і, у хаце па-беларуску гаворыць нашмат больш людзей, чым з незнаёмымі людзьмі, у транспарце, у крамах. Гэта перажытак каланіяльнага мінулага. Гаварыць па-беларуску публічна было «не прынята». Мова магла наклікаць бяду ці, прынамсі, паламаць кар’еру. Каб наша мова — а з ёй і мы самі — выйшлі з ментальнага гета, трэба рабіць так, каб яна гучала ўсюды. У офісах, ва ўстановах. Тыя людзі, хто належыць да беларускамоўнага калектыва — па працы, ці ў палітычнай партыі, ці моладзевай суполцы — ім пераход на беларускую мову ў публічнай камунікацыі даецца прасцей. Але асаблівай павагі заслугоўваюць тыя, хто па-беларуску пачынае гаварыць сам адзін, нават не маючы адпаведнага кола. Вядома, гаварыць па-беларускутрэба без дэманстрацыі, без паказухі, спакойна і ветла. Тады вы будзеце здабываць сабе сяброў, а не ворагаў.
Сустрэлі мы яго на працоўным месцы — у адной з крамаў Казіміраўкі. І пазналі адразу, хоць да гэтага не ведалі, як ён выглядае.
«Вітаю», — кажа ён усім, каго бачыць.
— Калі пачаў размаўляць на беларускай мове?
— Дзесьці два месяцы таму. Нават крыху больш — амаль тры.
— Чаму?
— Раней размаўляў з некаторымі толькі. Гутарыў Укантакце, пісаў паведамленні. А цяпер пачаў з усімі.
— А што падштурхнула?
— Ды ўсё. Асяроддзе… Я задаў сябе пытанне — чаму я беларус, а размаўляю па-расейску? Гэта было асноўнае.
— Як рэагуюць купцы?
— Некаторыя — станоўча, некаторыя — адмоўна. Па-рознаму.
— А ці адказваюць на беларускай мове?
— Некаторыя — так.
— Ходзіць байка, што да цябе нават чэргі выстройваюцца…
— Ну так… Бывае, што так!
— Якія цікавыя выпадкі былі, звязаныя з беларускай мовай? Можа не разумелі?
— Было і такое. Прыязджалі хлопцы з нашай братняй Расіі і казалі: ты што — хахол? Чаму па-хахляцку з намі размаўляеш?
— А як у краме ставяцца?
— Яны не супраць.
— Ну так, галоўнае ж — як чалавек працуе. Існуе нават меркаванне, што беларуская мова выкарыстоўваецца як выдатны маркетынгавы ход…
— Гэта не пра нашу краму.
— Як ацэньваеш стан мовы ў краіне і што трэба зрабіць, каб пашырыць яе?
— Па-першае, гэта тое, што папулярна цяпер у моладзі. Напрыклад, сацыяльныя сеткі. Усім падабецца сядзець УКантакце, у Фэйсбуку. Трэба там папулізаваць. Ствараць, вядома, беларускамоўныя школы, класы — гэта ўсё файна. А моладзь рухаецца наперад, туды, дзе модна. Менавіта там і трэба дзейнічаць.
Паводле: Аляксандр Буракоў, Дыяна Якаўлева, Свабодны фармат
Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна?
Пішыце рэдактару «Нашай Нівы» ў ТГ
