Vyniesieny prysud arhiencinskamu palicejskamu, jaki katavaŭ palitviaźniaŭ padčas dyktatury
Sud u Arhiencinie prysudziŭ da 15 hadoŭ źniavoleńnia byłoha palicejskaha Marya Sandovala, jaki sorak hadoŭ tamu, u časy vajennaj dyktatury, słužyŭ u adnym z samych sumna viadomych katavalnych centraŭ krainy, piša «Bi-bi-si».
23.12.2022 / 10:56
Fota: Canadatoday.news
69-hadovaha Sandovala pryznali vinavatym u vykradańni i katavańniach studenta Ernana Abryjaty, jaki prytrymlivaŭsia levych pohladaŭ, źnik u 1976 hodzie i ličycca zahinułym. Paśla padzieńnia chunty Sandoval źbieh z krainy i pasialiŭsia ŭ Francyi, dzie staŭ čytać lekcyi va ŭniviersitecie. Adnak u 2019 hodzie Francyja vydała jaho Arhiencinie.
Byłoha palicejskaha abvinavačvali ŭ datyčnaści da vykradańnia i katavańniaŭ sotniaŭ aktyvistaŭ levaha ruchu z 1976 pa 1983 hod, kali krainaj kiravali vajskoŭcy. Adnak u sudzie była zasłuchana tolki adna sprava — studenta architekturnaha instytuta Ernana Abryjaty, jakoha palicyja vyvałakła z domu ŭ 1976 hodzie i kinuła ŭ samuju vialikuju tajnuju turmu Arhienciny, što mieściłasia ŭ Škole miechanikaŭ VMS Arhienciny (ESMA). Pra jaho dalejšy los ničoha nie viadoma.
Ličycca, što praz hetuju turmu prajšło bolš za 5 tysiač arhiencincaŭ, jakija vystupali suprać vajennaj chunty. U žyvych zastałosia tolki kala sta.
Viaźniaŭ dapytvali i katavali. Mnohich ź ich pad kaniec napampoŭvali narkotykami i skidali z samalotaŭ u akijan.
Marya Sandoval byŭ adnym z samych strašnych kataŭ. Ludzi kažuć, što jon lubiŭ pryviazvać źniavolenych da mietaličnych ram łožkaŭ i katavać ich elektrašokieram dla žyvioły.
Praz dva hady paśla taho jak vajskoŭcy ŭ Arhiencinie byli adchilenyja ad ułady, Sandoval pierabraŭsia ŭ Francyju. Tam jon uładkavaŭsia pracavać kansultantam pa pytańniach abarony i biaśpieki, atrymaŭ francuzskaje hramadzianstva i na praciahu šaści hadoŭ navat vykładaŭ u jakaści zaprošanaha lektara ŭ Instytucie krain Łacinskaj Amieryki pry Sarbonie.
Tolki ŭ 2008 hodzie ŭ lektaru Sandovalu apaznali byłoha palicejskaha, padazravanaha ŭ vykradańniach i katavańniach sotniaŭ arhiencinskich aktyvistaŭ. Paśla praciahłaha sudovaha razboru Vyšejšy administracyjny sud Francyi pastanaviŭ, što jaho možna ekstradavać na radzimu, bo złačynstvy, u jakich jon abvinavačvajecca, byli ździejśnienyja jašče da taho, jak jon atrymaŭ francuzskaje hramadzianstva.
Sud nad lektaram-katam pačaŭsia ŭ Buenas-Ajresie sioleta ŭ vieraśni. Sandoval da samaha kanca admaŭlaŭ svajo dačynieńnie da vykradańnia i źniknieńnia Ernana Abryjaty i sustreŭ prysud z kamiennym tvaram.
Što datyčyć źnikłaha studenta, to nijakich novych padrabiaznaściaŭ pra jaho los sud nie vyśvietliŭ. Abryjata byŭ adnym z prykładna 30 tysiač arhiencincaŭ, źnikłych bieź śledu ŭ časy chunty.
Zrešty, šeść hadoŭ tamu ŭspłyła adna trahičnaja i kranalnaja padrabiaznaść: na ścianie adnoj z kamier byłoj turmy, ciapier pieraŭtvoranaj u muziej i miemaryjał, byŭ vyjaŭleny nadpis «Mónica te amo» («Monika, ja lublu ciabie»), adrasavany žoncy Ernana, Monicy Dzitmar, i jaho inicyjały pad hetym pasłańniem.