«Ад гэтага я проста афігела, калі прыехала». Беларуска пераехала ў Партугалію і расказвае, што там не так, як у Беларусі 11

Чаму менавіта Партугалія: «Пасля пачатку вайны хацелася кардынальных змен»

25-гадовай Валерыі давялося спешна з'ехаць з Беларусі ў 2021 годзе праз палітычны пераслед. Так дзяўчына апынулася спачатку ва Украіне, потым у Польшчы, а праз месяц ужо ў Партугаліі, дзе і жыве апошні год.

«Пасля пачатку вайны ва Украіне я з'ехала ў Польшчу. У мяне была літоўская віза, але яна заканчвалася, і трэба было вырашаць пытанні з легалізацыяй. Заставацца ў Польшчы мне не вельмі хацелася — там было шмат уцекачоў і агулам цяжкая атмасфера праз блізкасць баявых дзеянняў. А тут якраз мой калега, які на той момант ужо год жыў у Партугаліі, сказаў, што краіна выдае часовую абарону ўсім, у каго ёсць украінскі дазвол на жыхарства. Пасля ўсіх падзей мне хацелася нейкіх кардынальных змен, таму я сабралася і паехала ў Партугалію, хоць раней ніколі тут не была і нічога не ведала».

Варта дадаць, што ўвесь гэты час Валерыя ездзіла на сваёй машыне: з Беларусі ва Украіну, з Украіны ў Польшчу і з Польшчы ў Партугалію праз усю Еўропу. Апошні шлях з усімі прыпынкамі ў яе заняў каля двух тыдняў.

Часовая абарона ў Партугаліі: атрымаць можна анлайн, а правы такія ж, як з дазволам на жыхарства

У Партугаліі Валерыя жыве ўжо год, увесь гэты час — па часовай абароне. Працэдура яе атрымання была вельмі простай: трэба было проста зайсці на пэўны сайт і адправіць свой украінскі дазвол на жыхарства. Больш за тое, былі выпадкі, калі часовую абарону падавалі і без гэтага дазволу, а проста па выязным штампе з Украіны пасля 24 лютага.

«Першапачаткова часовую абарону выдавалі ўсім на год, цяпер працягваюць яшчэ на паўгода. І калі вайна не скончыцца, то, як я разумею, будуць працягваць яшчэ як мінімум два разы, — дадае Валерыя. — З такой легалізацыяй зручна, што разам з дакументамі па абароне на пошту прыходзіць адразу тры нумары, два з якіх — падатковы і сацыяльнага страхавання (на бясплатную медыцыну). Гэта значыць, з часовай абаронай ты маеш доступ да рынку працы і ў цэлым такія ж правы, як людзі з ДНЖ».

Што там не падобна да Беларусі — арэнда жылля: плаціць трэба адразу за некалькі месяцаў наперад

«У Беларусі зняць кватэру даволі лёгка: знайшла аб'яву, патэлефанавала, прыехала паглядзець, дамовілася. У Партугаліі ж трэба прайсці цэлы адбор. На адну кватэру можа прэтэндаваць 30—50 чалавек.

Спачатку ўсе яны прыязджаюць на прагляд. З тых, хто гатовы арандаваць, гаспадары самі выбіраюць, хто ім больш падабаецца, напрыклад, 10 прэтэндэнтаў. І далей кожны з іх павінен сябе прэзентаваць: расказаць, хто яны, адкуль, чым займаюцца і г. д., — і лендлорд ужо вырашае, каму здаць.

Яшчэ тут цяпер распаўсюджаная практыка, што за арэнду трэба плаціць за 6 месяцаў наперад плюс дэпазіт. Часам людзі плацяць адразу за год. Мінімум, што ўдаецца знайсці, напэўна, гэта тры месяцы арэнды адразу плюс двайны дэпазіт.

Гэта ўсё робіцца, бо закон у Партугаліі на баку арандатара. Калі ты здымаеш кватэру, а потым у цябе раптам няма грошай, каб за яе плаціць, гаспадары не маюць права цябе выселіць. А цэны на арэнду тут немаленькія: пакой — у сярэднім 500 еўра ў месяц, кватэра — больш за 1000. Гэта значыць, каб зняць кватэру і заплаціць за некалькі месяцаў наперад, трэба адразу выкласці дзясятачку. А сама кватэра яшчэ і пустая будзе».

Што там не падобна да Беларусі — ацяпленне: зімой у дамах холадна

«У Партугаліі ў многіх дамах няма цэнтральнага ацяплення, праз гэта зімой даводзіцца альбо мерзнуць, альбо ўключаць абагравальнікі, а потым аплачваць шалёныя рахункі за электрычнасць. Плюс у кватэрах досыць вільготна і зябка. Часам на вуліцы бывае цяплей, таму многія рэальна выходзяць пагрэцца.

Так што зімой Партугалія — не такая ўжо і краіна для жыцця. Пастаянна сядзець дома, як прывыклі, асабліва не атрымаецца — гэта проста некамфортна.

Што там не падобна да Беларусі — паркоўкі: усе платныя, даводзіцца пакідаць машыну на ўскраіне

«Так як я на машыне, пытанне парковак для мяне актуальнае. А сістэма тут вельмі адрозніваецца ад Беларусі. У Лісабоне, дзе я жыву, няма такога падзелу на цэнтр і ўскраіны, як у Мінску. Практычна ўвесь горад лічыцца цэнтрам, таму і паркоўкі ўсюды платныя — нават пад домам. Заехаць у нейкі закуточак і пакінуць машыну бясплатна не атрымаецца.

Я першапачаткова гэтага не ведала і вельмі апяклася: у мяне эвакуявалі аўто, і давялося заплаціць 270 еўра штрафу. Таму цяпер я пакідаю машыну на самай-самай ускраіне, саджуся на метро і еду дадому.

Увечары пасля 19:00 і да 9:00 раніцы паркоўкі бясплатныя. Днём жа ты можаш аплаціць за раз толькі дзве гадзіны. Калі трэба стаяць даўжэй, то трэба кожны раз выходзіць і працягваць, што таксама не вельмі зручна. Падземны паркінг абыдзецца прыкладна ў 300 еўра ў месяц — ад гэтага я афігела, калі прыехала (смяецца).

Харчаванне: з пераездам натуральным чынам перастала есці мяса

«Калі я жыла ў Беларусі (ды і ва Украіне потым), я харчавалася нейкімі простымі і даволі цяжкімі прадуктамі: напрыклад, ела шмат мяса. З пераездам у Партугалію мой рацыён змяніўся натуральным чынам.

Я ніколі не была вегетарыянкай, але тут перастала есці мяса — проста не хочацца. Ем толькі рыбу і морапрадукты — тут яны свежыя і вельмі даступныя. Фаст-фуду цяпер таксама не ем, аддаю перавагу здаровым прадуктам.

Ці то атмасфера так уплывае, ці то вялікая колькасць сонца і энергіі — не ведаю, але мяне ўсё цалкам задавальняе».

Атмасфера: з-за аддаленасці ад Беларусі і Украіны прасцей абстрагавацца ад навін

«Для мяне, як для беларускі, важна, што тут у паветры не лунае гэты цяжкі дух вайны і рэпрэсій. З-за таго, што Партугалія размешчана даволі далёка ад Беларусі і Украіны, няма адчування блізкасці да ўсяго, што адбываецца, таму значна прасцей абстрагавацца і расслабіцца.

Пры гэтым на момант гадавіны вайны я была ў Польшчы — і маральна гэта было вельмі цяжка. Мне зноў пачало здавацца, што вось-вось нешта зноў здарыцца, пачнецца ядзерная вайна ці яшчэ што. А як толькі вярнулася ў Партугалію, у мяне гэтыя перажыванні проста як рукой зняло. Адразу зусім іншыя думкі, хочацца смяяцца, радавацца жыццю — абсалютна іншае светаўспрыманне.

Плюс да ўсяго ў Партугаліі вельмі бяспечна. Можна забыцца дзесьці тэлефон, потым вярнуцца — ён там і будзе ляжаць. За год жыцця тут я ні разу не сутыкнулася з крадзяжом ці чымсьці падобным».

Клімат: зімой +15, шмат класных месцаў, куды можна паехаць «бясплатна» (не лічачы выдаткаў на дарогу)

«У Партугаліі абсалютна іншы клімат. У адрозненне ад Беларусі, тут шмат сонечных дзён, з-за чаго ў жыцці больш шчасця і радасці. Зіма досыць цёплая — сёлета было + 15 … + 16 градусаў. А цяпер, у сакавіку, у нас ужо +25 — можна ездзіць на акіян і загараць.

Як наступства добрага клімату і прыгожай прыроды, у Партугаліі шмат магчымасцяў бясплатных забавак. Сама краіна невялікая, таму нават за гадзіну язды ад горада можна знайсці вельмі класныя месцы».

Стаўленне да замежнікаў: партугальцы распавядаюць пра сітуацыю ў Беларусі

«У той жа Польшчы я заўважыла больш нацыяналістычных настрояў, праз якія могуць узнікаць складанасці. У Партугаліі ж людзі адкрытыя да іншых культур. І калі ў якой-небудзь Іспаніі або Францыі эмігранту складана трапіць у мясцовую тусоўку, то тут наладзіць адносіны вельмі лёгка.

Магчыма, партугальцы прывыклі да таго, што ў краіне шмат экспатаў, таму ставяцца да ўсіх аднолькава. А яшчэ, што мяне вельмі здзівіла, у Партугаліі добра ведаюць пра сітуацыю ў Беларусі. Напрыклад, нядаўна прайшоў завочны суд над Святланай Ціханоўскай. Літаральна праз пару гадзін я ехала ў таксі, і ў навінах ужо распавядалі пра гэта».

Ціндар: партугальцы любяць нашых дзяўчат, але ім складана растлумачыць наш боль

«Калі я толькі прыехала, у чаце а-ля «Беларусы ў Партугаліі» было да 500 чалавек, цяпер ужо каля 2000. І для камунікацыі я выбіраю альбо нашых, альбо ўкраінцаў.

Мне здаецца, у нас, беларусаў, ёсць вось гэты нацыянальны боль, які вельмі складана камусьці растлумачыць, а гэта важны складнік нашага жыцця. Тое, на чым пабудаваная наша асоба. Нават украінцам бывае складана гэта растлумачыць, а што ўжо казаць пра замежнікаў, якія нават уявіць сабе ўсё гэта не могуць.

Хоць партугальцы вельмі любяць нашых дзяўчат. У ціндары я не лайкаю іншаземцаў, але ў мяне падвязаная інста — і мясцовыя самі актыўна дадаюцца, пішуць у прыват, прапануюць сустрэцца».

Чытайце таксама:

Куды пайсці ў выхадныя 7—9 красавіка ў Мінску, Варшаве, Вільнюсе і іншых гарадах, дзе жывуць беларусы

«За вячэру выйшла каля 112 рублёў — сувымерна з эмоцыямі, якія мы атрымалі». Мінчукі — пра тое, як схадзілі ў новы рэстаран «МонéМанé»

Nashaniva.com