Спецкар «Новой газеты» Іван Жылін з сям'ёй
«На гэты раз галоўнакамандуючы мяне не перайграў, — піша Іван Жылін. — У лютым я не верыў, што баявыя дзеянні ва Украіне пачнуцца. Потым не верыў, што яны працягнуцца доўга. Але калі 13 верасня Дзмітрый Пяскоў заявіў, што гаворка пра мабілізацыю пакуль не ідзе, а 20-га журналісты крамлёўскага пула анансавалі тэрміновы зварот Уладзіміра Пуціна, стала зразумела: частковая мабілізацыя будзе.
У арміі я не служыў, але ў запасе знаходжуся. Папросту кажучы, адпраўлюся ў поле пасля месячнай вучэбкі, без асаблівых навыкаў. Яшчэ прасцей — паваюю нядоўга. Буду прасіцца ў СПА — у чыстую абарону. Або ў інжынерныя войскі, войскі сувязі.
Нікога не хачу забіваць. А адправяць на перадавую: чорт ведае, ці змагу націснуць на курок.
Але касіць не буду. Хоць магчымасць, можа, і ёсць.
Але, па-першае, з краіны цяпер без дазволу ваенкама не выедзеш. Па-другое, мае сябры, мае сваякі — не змогуць адкасіць нават пры вялікім жаданні: ні ў каго няма грошай на жыццё за мяжой, у некаторых і на квіткі грошай няма. Як я змагу глядзець у вочы бацькам, калі яны адправяць малодшага сына, а я, старэйшы, адседжуся?
Я не часта ўкладваю дзяцей спаць. Але ўчора ўвечары вырашыў зрабіць гэта замест жонкі. Цяпер я буду старацца ўкладваць іх часцей — да моманту, пакуль не знайду ў паштовай скрыні позву. Засынаючы, малодшая дачка, якая нарадзілася ў Севастопалі (я быў сабкорам «Новай» у Крыме ў 2015—2018 гадах), сказала, што хацела б пабываць там яшчэ раз: каб пабачыць дом, у якім мы жылі, і поле макаў побач з ім. Ах, крымскія макі! Крымскае мора, Крымскія горы. Крымскае гора.
Як восем гадоў таму я не разумеў, што паўвостраў, створаны, каб людзі сузіралі яго прыгажосць, стане адпраўным пунктам такога расколу, такой бяды! Не верыў і не думаў, што адбудзецца тое, што адбываецца цяпер.
Наіўна было адмахвацца ад кепскіх думак і будаваць уласны ўтульны свет. А ён да лютага быў добрым: я аб'ехаў (у асноўным, камандзіроўкамі) палову Расіі: ад Смаленска да Хабараўска. Паспеў пажыць па некалькі гадоў у чатырох гарадах.
Не так шмат быў за мяжой: адзін раз у Францыі, адзін раз — у Кыргызстане, пару разоў — у Беларусі, адзін — ва Украіне.
Кіеў у 2015 годзе быў шчодры і пекны. І мне было няёмка падаваць у гатэлі расійскі пашпарт. Але адміністратара ён анітрохі не збянтэжыў — гэта была вельмі ветлая жанчына. І іншыя людзі: прадаўцы ў крамах, таксісты, людзі на вуліцах — простыя кіеўцы, — таксама былі ветлівыя. Нікога не бянтэжыла мая руская мова, ды і ўсе ўмелі на рускай.
Ніякага разумення ад гэтых людзей я цяпер не чакаю. Я і сам сябе не разумею. Якая будучыня ў мяне цяпер? Забіваць ці быць забітым.
1 верасня мы з жонкай адвялі старэйшую дачку ў першы клас. Я тады падумаў: бо толькі дзеля гэтага і варта жыць — каб глядзець, як няўпэўнена стаіць пад таблічкай «1 Г» тваё дзіця, каб давесці яе да парога школы і каб потым на гэтым жа парозе яна кінулася цябе абдымаць — пасля першага навучальнага дня. І каб вы пайшлі потым у кавярню і яна шумела з іншымі жэўжыкамі ў гульнявым пакоі, каб вечарам тлумачыць ёй граматыку, а на ноч — чытаць кнігу.
Ніякага іншага сэнсу ў жыцці няма.
Ніякія выдуманыя вялікія ідэі (а яны заўсёды выдуманыя) і вялікія страхі (не заўсёды маюць пад сабой глебу) не вартыя нават хвіліны страчанага сямейнага шчасця. Мільёны ўкраінцаў ужо страцілі яго. Многія з іх — назаўсёды.
Напэўна, адзінае апраўданне таму, што і мы павінны губляць гэта шчасце, — трэці закон Ньютана: сіла дзеяння роўная сіле процідзеяння. Жыццё такім чынам знаходзіць баланс.
Шкада, што гэты баланс наогул давялося парушаць», — падсумоўвае Іван Жылін.
