Славянск, 27 чэрвеня. Фота: АР
— Як далёка, паводле вашай інфармацыі, цяпер ад Славянска расійскія вайскоўцы?
— На самай справе, лінія фронту не змянілася, яна ўжо не мяняецца амаль месяц: праходзіць па рэчцы Северскі Данец. Вораг знаходзіцца ў напрамку Лімана на адлегласці 10 кіламетраў, на напрамку Ізюма — дзесьці каля 30 кіламетраў, на напрамку Святагорска — дзесьці каля 20 кіламетраў. Артылерыя даставала і раней, але такіх абстрэлаў не было. Тут, я думаю, няўдалыя спробы фарсіраваць раку, напады ў Багародзічным — гэта значыць, фронт не рухаецца ўжо фактычна месяц — вораг кампенсуе такімі абстрэламі гарадскога мірнага насельніцтва.
— Растлумачце гэтую сітуацыю з рынкам. З аднаго боку, зразумела, што людзі, якія застаюцца ў горадзе, павінны недзе купляць прадукты. Але нягледзячы на тое, што абстрэлы сталі больш частымі ў апошнія дні, чаму рынак працягваў працаваць? Чаму там знаходзіліся людзі?
— На сённяшні дзень працуюць усе крамы, супермаркеты, таму што на сённяшні дзень у горадзе застаецца каля 23 тысяч жыхароў, якім проста неабходна рабіць пакупкі. Прадбачыць ракетныя ўдары мы, вядома ж, можам, бо калі ідзе іх запуск, гучыць паветраная трывога. Але абстрэл артылерыі ў дзённы час — гэта другі за тыдзень. Таму высновы рабіць, канечне, трэба, але я не думаю, што тут можна неяк прадбачыць. Тым больш, калі раней удары наносіліся па ўскраінах горада, то гэта першы ўдар, які трапіў у цэнтральную частку.
— Вы сказалі, што ў горадзе цяпер застаюцца 23 тысячы чалавек. А колькі было да вайны?
— Каля 100 тысяч.
— Гэта значыць, умоўна, 75% выехалі?
— Так, эвакуацыя працягваецца кожны дзень. Яна актывізавалася ў апошнія дні. Увесь час заклікаю людзей выехаць, таму што яшчэ шмат людзей знаходзіцца ў горадзе — чвэрць насельніцтва, сярод іх дзеці. Кожны дзень ходзяць аўтобусы, яны вязуць у напрамку Дняпра — гэта бяспечны напрамак. І сёння таксама людзі выязджаюць. Колькасць тых, хто жадае выехаць, павялічылася ў тры-чатыры разы. На жаль, стымулам для такога ад'езду з'яўляюцца чалавечыя смерці. За ўвесь гэты час у нас загінула 17 чалавек, 67 атрымалі раненні.
— А чаму людзі не выязджалі раней? Што яны самі кажуць? Яны не верылі, што расійскае войска дабярэцца да Славянска?
— Розныя прычыны. Хтосьці баіцца пакінуць сваю маёмасць, хтосьці матывуе тым, што яму няма на што ехаць, хаця эвакуацыя адбываецца з размяшчэннем, з харчаваннем. Гэта значыць, людзі не кінутыя. Насамрэч, я думаю, што ёсць некалькі фактараў, адзін з іх псіхалагічны. Людзі ўвогуле не выязджалі за межы вобласці. І цяпер пакінуць дом для іх — гэта вельмі складана псіхалагічна. Але, як я кажу, нічога новага не будзе, будзе ўсё гэтак жа, як у Севераданецку, у Лімане, у Лісічанску, як у Ізюме. Гэта значыць, спачатку людзі адмаўляюцца, а потым, калі іх кварталы і жыллё абстрэльваюць, яны ў адных тэпціках, не паспяваючы ўзяць нават асабістыя рэчы, аказваюцца ў эвакуацыйнай машыне. Часам нават вайскоўцы эвакуююць людзей. Вядома ж, тады ўсё мяняецца, але ўжо, напэўна, позна. А правільныя рашэнні трэба рабіць своечасова.
— У Славянску прадпрыемствы, якія знаходзіліся ў горадзе, цяпер вывезеныя?
— Многія прадпрымальнікі вывозілі абсталяванне на працягу ўсяго часу. Прадпрыемствы практычна ўсе спыніліся, акрамя сферы абслугоўвання і крамаў, і людзі стараліся вывезці абсталяванне. Гэты працэс працягваецца і цяпер.
— Калі казаць пра падрыхтоўку да наступлення. Два тыдні таму нашы крыніцы ва ўкраінскім войску казалі, што ў Славянску на той момант не было нават акопаў. То-бок, горад на той момант не быў гатовы да абароны. Як цяпер выглядае сітуацыя?
— Не магу з вамі не згадзіцца. У самім горадзе, вядома, акопы, як трэцяя лінія, яшчэ не ўсюды ёсць. Па-першае, яшчэ і людзі ўспрымаюць гэта пакуль з неразуменнем, з абурэннем. Але ворага трэба сустракаць усё ж не ў горадзе, а на подступах. І абарончыя збудаванні будаваліся з першага дня расійскай агрэсіі. Гэты працэс працягваецца, ён бясконцы, як я казаў.
— Можаце раскрыць, як вядзецца гэтая праца?
— Пакуль не магу нічога казаць на гэты конт. Тут праца сумесная. Але яшчэ раз хачу сказаць, што асноўныя рубяжы — гэта ўсё ж такі не вулічныя баі, а горад рыхтуецца адбіваць атакі ворага на подступах. Таму тое, што сёння вораг стаіць на месцы, як я ўжо сказаў, на працягу месяца, — гэта якраз кажа пра тое, што ў ваенных нармальныя ўмацаванні, і іх мужнасці, адвагі і прафесійнага вопыту хапае для таго, каб стрымліваць ворага.
— А па тых прагнозах, якія ёсць у вас, расіяне могуць наступаць на Славянск толькі з усходу?
— Не, дзе будзе цяпер галоўны ўдар — выказаць здагадку складана. Магчымасцяў у іх дастаткова. Таму асабіста маіх ведаў не хопіць для таго, каб вызначыць моц галоўнага ўдару і тое, адкуль ён будзе зроблены.
— Як працуюць бальніцы ў горадзе? Наколькі я разумею, у тым ліку ў Славянск павінны прывозіць параненых вайскоўцаў?
— Ваеннымі займаюцца ваенныя. Яны не трапляюць да цывільных. А па цывільных — ахова здароўя працуе, лекараў не хапае, але нам дапамагаюць, прыязджаюць, разгортваюць дадатковыя ложкі, разгортваюць дадатковую хірургію для таго, каб аказваць мясцоваму насельніцтву медыцынскія паслугі. Гэта складана, але тым не менш робіцца.
— Вы выязджаць з горада не збіраецеся?
— Не. Прынамсі, я буду тут заўсёды, пакуль тут Украіна.
— Вы верыце, што горад не будзе захоплены?
— Так, я веру, што горад не будзе захоплены. Але тое, што напал абстрэлаў будзе павялічвацца, — гэта можна выказаць здагадку. Таму што мы бачым, як разгортваюцца падзеі ў тых гарадах, пра якія мы з вамі размаўлялі ўжо.
— Вы думаеце, што яны будуць знішчаць усе пабудовы ў горадзе, як і ў іншых гарадах?
— Так, нічога новага не адбудзецца. Гэтак жа пачыналася ў Севераданецку, гэтак жа было ў Лімане: спачатку ўскраіны, затым цэнтр, потым увесь горад сістэматычна абстрэльваўся. Не думаю, што для Славянска нешта памяняецца. [Наўрад ці ён нясе для іх] нейкі сакральны сэнс.
