Фота: «Радыё Свабода»
«Падобна на тое, што нас вырашылі зусім звесці са свету. Прычым, відаць, у імкненні адрэагаваць на міжнародную крытыку ўмоваў утрымання ў беларускіх турмах нас сталі лепш карміць. Але: цяпер нельга ўзяць пустыя талеркі, г. зн. чалавечую ежу есці няма ў чым, калі не выкінуць турэмную. Таму каналізацыя пастаянна забіваецца патокамі баланды.
У турме бясконцыя праверкі. На практыцы гэта азначае, што мы ўвесь час у чаканні, падчас якога немагчыма сушыцца і сцірацца, есці і чытаць, гуляць і нават хадзіць у прыбіральню, усе рэчы павінны быць схаваныя і камера павінна рабіць уражанне нежылой.
У камеры насупраць робяць рамонт. Гэта значыць, што ўжо два тыдні мы дыхаем выключна фарбай, аліфай і падобным. Пашырылі пералік прадуктаў, якія можна сюды перадаваць (праўда, у аснове ўсё роўна пералік 50), але на практыцы забаранілі сушаныя журавіны і дэкаратыўную касметыку. Мабыць, начальства вырашыла, што калі зняволеныя скардзяцца на недахоп паветра, трэба зрабіць прагулкі абавязковымі для ўсіх. Цяпер цесната ў прагулачных дворыках, і раней занадта маленькіх, стала такой, што пра фізкультуру даводзіцца забыцца. А час прагулкі скараціўся — бо двароў у пяць разоў менш, чым камер.
Праблемы ж перанаселенасці турмаў, недахопу фінансавання і пастаяннага (а не часовага) пражывання ў іх у рамках сістэмы выканання пакаранняў не вырашаюцца, гэтыя рэчы — заслуга іншых ведамстваў, таму ўсе спробы «палепшыць» умовы прыводзяць да ўзмацнення жорсткасці.
Але я маю намер выжыць. І нават атрымліваць задавальненне. Чытаю добрыя кніжкі. Ці не добрыя, а займальныя. У асноўным, па гісторыі рускай рэвалюцыі 1905—1917 гг. Цяпер «Бухарын» Коэна. Яшчэ Харарэ, Уэлма, Даера, Капусцінскага. Рэкамендаваць магу толькі Джэвэл «100 найвялікшых хуліганак у гісторыі».
Як бачыш, амаль аднавілі функцыянальнасць правай рукі, пакуль не магу ёю толькі чысціць зубы, астатняе — магу. І хвароба, якая мяне мучыць з кастрычніка, падобна, усё-такі праходзіць. Вушы і шыя баляць усё яшчэ, але нашмат менш, а горла — наогул не, вось ужо больш за месяц».
