«Ёсць падставы сцвярджаць, што рост курса беларускага рубля быў не выпадковы і не толькі з-за аперацый НБРБ, а яго сённяшні курс блізкі да рынкавай вартасці», — кажа Наўроцкі.
Ён бачыць тры ключавыя прычыны ўмацавання рубля па-за аперацыямі НБРБ.
Першая — вяртанне курсу расійскага рубля да ўзроўню, які быў перад пачаткам вайны. Пасля ўвядзення істотных санкцый супраць РФ эканамічнае развіццё Беларусі яшчэ больш стала карэляваць з эканомікай РФ, бо і самі санкцыі, і іх дзеянне на дзве гаспадаркі вельмі падобныя.
Простымі словамі: рост эканомікі Беларусі будзе паўтараць рост эканомікі РФ, рухі курсу беларускага рубля будуць паўтараць рухі курсу расійскага. Расійскі ЦБ мае значна болей магчымасцяў падтрымкі курса свайго рубля, пры гэтым ён увёў сур’ёзныя рынкавыя абмежаванні, каб вярнуць курс на даваенны ўзровень. Такім чынам, НБРБ без велізарных аперацый па падтрымцы беларускага рубля карыстаецца вынікамі працы ЦБРФ.
Другая — рост цэн на сыравіну і прадукты харчавання ў свеце. Вайна ва Украіне прывяла да росту цэн на сыравіну і прадукты ў свеце. Трэба памятаць, што рост цэн пачаўся ў 2021 годзе ў выніку аднаўлення міжнароднай гаспадаркі пасля наступстваў covid-19. Нават без вайны ва Украіне эканамісты прагназавалі ўтрыманне цэн на сыравіну і харчаванне на ўзроўні 2021 года. А вайсковыя дзеянні ў багатым сыравінай і важным для экспарту харчавання рэгіёне заўсёды выклікаюць рост цэн на сыравіну і прадукты ў свеце.
Пры гэтым гаспадаркі РФ і РБ заўсёды мелі прамую залежнасць ад цэн на сыравіну ў свеце: чым вышэйшая цана на нафту, угнаенні, металы і харчаванне, тым большы іх экспарт, і хутчэй расце гаспадарка.
Трэцяя прычына — у Беларусі падчас фінансавай панікі немагчымы вялікі адток капіталу. Курс рубля рэзка падаў, калі людзі хацелі перавесці свае рублі ў валюту, а юрасобы прадавалі рублёвыя актывы і выводзілі ўсе валютныя актывы з Беларусі. З-за неразвітасці беларускага фінансавага рынку (адсутнасці вялікіх фінансавых пасярэднікаў акрамя банкаў — пенсійных ці інвестыцыйных фондаў), а таксама з-за адносна малых аб’ёмаў выпуску дзяржаблігацый у беларускіх рублях, замежныя фінансавыя інвестары не прысутныя ў Беларусі, і не ствараюць ціск на курс беларускага рубля.
Пры гэтым прамым замежным інвестарам (тым, хто ўкладваў свае грошы ў вытворчасць ці персанал у Беларусі) урад абмежаваў магчымасць вываду капіталу з краіны. Таму цяпер асноўным фактарам нестабільнасці для курса рубля ўнутры краіны з’яўляецца ў асноўным попыт на валюту з боку беларускага насельніцтва.
Адкрыццё межаў у гэтым сэнсе можа стварыць дадатковы попыт на валюту на ўнутраным рынку, але наўрад ці ён будзе крытычным для абвалу рубля, такі попыт без праблем збалансуе НБРБ са сваіх рэзерваў.
Даляр каштуе танней, чым да вайны. Як так?
